Ung thư tế bào vảy ở chó
Biểu mô là lớp tế bào bao phủ tất cả bề mặt trong và ngoài của cơ thể, bảo vệ các cơ quan, các khoảng trống bên trong và các bề mặt bên ngoài cơ thể bằng một lớp mô nhiều lớp. Biểu mô vảy là một loại biểu mô bao quanh bởi lớp ngoài phẳng, dạng vảy, được gọi là các tế bào vảy.
Ung thư biểu mô tế bào vảy ở mũi phát sinh từ các mô trong đệm mũi, hoặc trong màng nhầy của mũi. Ung thư biểu mô tế bào vảy là một khối u ác tính, nhưng trong trường hợp này, nguy cơ di căn ác tính là tương đối thấp. Khối u thường xâm lấn hơn là di căn. Việc tiếp xúc và hít phải hóa chất làm tăng nguy cơ gây khối u ở mũi, như sử dụng than trong nhà, khói thuốc lá và điều hòa không khí.
Khối u này hiếm gặp ở chó hơn so với mèo. Dường như không có giống, giới tính hoặc tuổi cụ thể nào dễ bị nhiễm bệnh hơn, nhưng người ta nghi ngờ những con chó có lỗ mũi lớn và có mũi với sắc tố nhạt có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Chó dành nhiều thời gian dưới ánh nắng mặt trời cũng có thể làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh.
Triệu chứng và các dạng bệnh
- Khối u này tiến triển chậm, thường bắt đầu như một lớp da bề mặt có vảy
- Giảm lượng không khí qua mũi (phải thở nhiều hơn)
- Hắt hơi và hắt hơi ngược lại (hơi thở vào trong cơ thể một cách đột ngột, không tự chủ)
- Chảy máu mũi (chảy máu cam)
- Chảy nước mũi
- Sưng các khu vực liên quan: sưng mắt, mất thị lực
- Biến dạng khuôn mặt
- Chảy nhiều nước mắt
- Dấu hiệu thần kinh (từ áp lực lên não) – co giật, mất phương hướng, thay đổi hành vi
Nguyên nhân
- Tiếp xúc quá mức với ánh sáng mặt trời
- Thiếu sắc tố bảo vệ
- Tiếp xúc và hít phải các chất độc hại
Chẩn đoán
Bạn sẽ cần cung cấp cho bác sĩ thú y hồ sơ sức khỏe của chó và các triệu chứng khởi phát. Bác sĩ sẽ thực hiện một cuộc kiểm tra sức khỏe với các xét nghiệm gồm xét nghiệm công thức máu toàn bộ, xét nghiệm sinh hóa và phân tích nước tiểu. Kết quả của các xét nghiệm này thường là bình thường ở những chú chó bị bệnh. Mặc dù di căn hiếm thấy trong phổi, bác sĩ có thể chụp X quang ngực để đánh giá di căn vào phổi. Các bệnh khác mà bác sĩ sẽ kiểm tra là các bệnh răng miệng, nấm aspergillosis, viêm mũi do vi khuẩn, dị vật (như ngọn cây) và ký sinh trùng (như bọ ve).
Để chẩn đoán chính xác, bác sĩ sẽ cần lấy mẫu mô và chất lỏng từ vùng bị bệnh. Bác sĩ cũng sẽ lấy mẫu từ các hạch bạch huyết để phát hiện có di căn hay không. Chụp ảnh cộng hưởng từ (MRI) và chụp cắt lớp vi tính (CT) có thể cung cấp thêm thông tin về mức độ của khối u, giúp ích cho việc phẫu thuật cắt bỏ khối u.
Điều trị
Có nhiều phương thức phẫu thuật khác nhau và việc lựa chọn phương thức nào sẽ dựa trên vị trí và mức độ của khối u. Phẫu thuật sẽ được tiến hành để loại bỏ các mô bị bệnh cùng với một số rìa của mô bình thường, để chắc chắn tất cả các mô bị ảnh hưởng đã được loại bỏ. Nếu khối u xâm lấn, cần phẫu thuật sâu hơn, tiếp theo là xạ trị. Hóa trị cũng có thể được khuyên dùng ở những chú chó này, mặc dù chưa được đánh giá thỏa đáng cho loại ung thư này. Bác sĩ thú y sẽ tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa ung thư thú y để có kế hoạch điều trị tốt nhất cho chó.
Chăm sóc
Tiên lượng tổng thể là tốt nếu khối u nhỏ và nông. Nếu khối u xâm lấn và di căn, tiên lượng sẽ không được khả quan. Quyết định phẫu thuật hoặc hóa trị sẽ dựa trên tiên lượng thực tế. Trong một số trường hợp, có thể cần giúp giảm cơn đau cho chó. Hỗ trợ dinh dưỡng tốt là điều cần thiết cho những chú chó này để đảm bảo duy trì cân nặng và tình trạng cơ thể.
Luôn luôn tìm lời khuyên và hướng dẫn từ một bác sĩ chuyên khoa ung thư thú y trước khi dùng thuốc hóa trị, vì những loại thuốc này có độc tính cao đối với sức khỏe con người. Phụ nữ mang thai nên chăm sóc thêm trong khi dùng thuốc hóa trị cho thú nuôi của họ. Các loại thuốc hóa trị có khả năng gây ra các tác dụng phụ độc hại, vì vậy bác sĩ thú y sẽ cần giám sát chặt chẽ sự ổn định của chó, thay đổi liều lượng khi cần thiết.
Sau khi phẫu thuật, chó sẽ cảm thấy đau. Bác sĩ thú y sẽ cung cấp thuốc giảm đau cho chó giúp giảm thiểu sự khó chịu, và bạn sẽ cần tạo ra một nơi trong nhà, nơi chó có thể nghỉ ngơi thoải mái và yên lặng, tránh xa những vật nuôi khác, trẻ em hiếu động và nơi đông người. Các chuyến đi dạo ngoài trời trong thời gian hồi phục để đi vệ sinh phải nhanh gọn và dễ dàng. Sử dụng thuốc giảm đau thận trọng và làm theo mọi hướng dẫn cẩn thận; do một trong những tai nạn có thể phòng tránh được nhất với thú nuôi là quá liều thuốc.
Phòng ngừa
Nếu chó nhà bạn có nguy cơ cao mắc bệnh này, bạn có thể thực hiện các biện pháp phòng ngừa bằng cách hạn chế cho chó tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, đặc biệt là từ 10:00 sáng đến 2:00 chiều. Kem chống nắng được cho là không có hiệu quả cho việc phòng chống bệnh này.
