Nhu cầu về protein là một khía cạnh quan trọng trong chế độ dinh dưỡng của vật nuôi và thường bị hiểu nhầm. Chắc hẳn ta đều đã nghe câu nói “Hãy nói cho tôi biết bạn ăn gì, tôi sẽ trả lời bạn là ai” và rõ ràng điều đó rõ ràng đúng trong nhiều trường hợp.
Tất cả những người nuôi được nhắc tới đều có mối quan tâm thực sự về việc làm thế nào để chó cưng của họ có một chế độ ăn sao cho đảm bảo chất lượng. Đáng chú ý là dường như tất cả chủ nuôi đều không đánh giá cao thức ăn dành cho chó. Phần lớn những thông tin trái chiều về thức ăn tốt nhất đều mơ hồ, bí ẩn, đôi khi không chính xác về chất mà chúng ta đều gọi là protein.
Hãy cùng tìm hiểu sự thật về tầm quan trọng của protein trong chế độ ăn dành cho chó. Sau đó ta có thể đánh giá tốt hơn về thức ăn nào là tốt nhất cho chó của mình.
Không giống như loài mèo (xem tại đây để thấy sự khác biệt trong quá trình trao đổi chất giữa chó và mèo) chó là loài động vật ăn tạp. Chúng có thể sống sót bằng chế độ ăn có nguồn gốc từ cả động vật và thực vật nếu chế độ đó cân bằng và đa dạng. Tuy nhiên để phát triển và không chỉ đơn thuần là sống sót, thì loài chó cần nguồn protein từ động vật trong chế độ ăn của chúng – đó chính là THỊT!
Có sự khác biệt rất lớn giữa sống sót và phát triển khỏe mạnh! Thiên nhiên đã tạo ra những quy tắc về dinh dưỡng và sinh hóa, chúng ta không có quyền (không có nhiệm vụ về vấn đề này) cố phá vỡ những quy tắc đó. Do đó, thực sự không có một chế độ ăn chay nào thích hợp với mèo. Và chó chỉ có thể phát triển khỏe mạnh khi chế độ ăn có thịt.
Thực tế mỗi ngày những chú chó không phát triển khỏe mạnh do chúng không tuân theo những quy tắc tự nhiên. Những chú chó thừa cân, chú chó bị ngứa, da bong tróc, chú chó có bộ lông khô và thô, chú chó có năng lượng và khả năng chống nhiễm trùng kém – 95% theo thời gian những chú chó này sẽ tiêu thụ chế độ ăn có nguồn gốc từ động vật ít đi, thay vào đó là nhiều sản phẩm từ ngũ cốc. Chế độ ăn toàn ngô, giá rẻ là một điều tồi tệ nhất.
| THỨC ĂN CÓ NGUỒN GỐC ĐỘNG VẬT | THỨC ĂN CÓ NGUỒN GỐC THỰC VẬT |
|---|---|
| Phụ phẩm từ thịt: tim, gan, lá lách, ruột (được làm sạch), tiết, thận | Ngũ cốc…ngô, lúa mì, gạo, lúa mạch, đậu nành, bột yến mạch. |
| Cừu | Chất xơ…Các phần chứa cellulose của thực vật không tiêu hóa được như vỏ đậu phộng. |
| Bò | Quả hạch và hạt |
| Cá…cá hồi, cá trích | Hoa quả |
| Gia cầm…gà, gà tây, vịt | Rau |
| Sữa…trứng, sữa, pho mát | Các loại đậu |
Các chú chó đều cần thịt! Chó sẽ phát triển khỏe mạnh nếu ăn chế độ chủ yếu là thịt. (Chú ý: chế độ ăn toàn thịt cũng rất nguy hiểm!). Chó có thể ăn và tiêu hóa các loại ngũ cốc như ngô, lúa mạch, yến mạch, bột mì và đậu nành. Hãy nhớ rằng, ngũ cốc cung cấp chủ yếu hidrat cacbon và chỉ giới hạn axit amin (protein). Khi nạp lượng hidrat cacbon vượt quá nhu cầu của chú chó (điều này xảy ra khi chế độ ăn chủ yếu là ngũ cốc), việc này sẽ thúc đẩy các nhân tố enzyme bên trong để tích trữ hidrat cacbon thừa (đường) dưới dạng chất béo.
Đồng thời, chú chó này cũng nạp lượng protein vượt quá nhu cầu cần thiết, lượng protein thừa này sẽ bài tiết qua thận và không tích trữ dưới dạng chất béo. Khi biết được điều này, bạn nghĩ điều gì sẽ tạo nên “chế độ giảm cân” hiệu quả hơn cho chú chó…chế độ ăn có thành phần chính là ngũ cốc hay thịt giàu protein?
Ahhhhhh… Tôi biết bạn đang nghĩ gì! Quá nhiều protein ư! Thật là hại thận! Tôi cũng đoán như vậy? Những nghiên cứu trước đây chỉ ra rằng chỉ một lượng protein bằng ngón tay sẽ là nguyên nhân khiến chó bị suy thận, mặc dù thậm chí nghiên cứu này chưa bao giờ được thực hiện trên chó! Thực tế nghiên cứu được thực hiện trên loài chuột, chúng phải ăn chế độ ăn vốn không dành cho loài gặm nhấm – chế độ ăn có hàm lượng protein cao. (Liệu chúng ta có đang phá vỡ tự nhiên khi làm “những bài thử nghiệm này”?). Chuột có có thể bài tiết lượng protein thừa trong chế độ ăn vì chúng là loài ăn thực vật, không phải loài ăn thịt.
Chó hoàn toàn có thể chịu được chế độ ăn có hàm lượng protein cao hơn 30% trên cơ sở trọng lượng khô. Chó là loài động vật ăn thịt, đó chính là cách thiên nhiên tạo ra chúng! Nhưng chuột thì không. Một vài nghiên cứu trước đây được tiến hành trên chuột nhưng lại được cho là đúng với chó… do đó câu chuyện hoang đường “quá nhiều protein trong chế độ ăn khiến thận của chó bị tổn thương” bắt đầu. Giống như bất kì lời đồn hay khẳng định nghe có vẻ hợp lệ nào, chuyện hoang đường này bắt nguồn từ chính cuộc sống của chúng ta và chỉ gần đây mới được chấp nhận là điều không chính xác.
Dưới đây chỉ là một trong nhiều tài liệu tham khảo mới xuất hiện gần đây khẳng định sự thiếu thông tin trong việc chứng minh giảm hàm lượng protein trong thức ăn giúp bảo vệ thận:
“… Việc hạn chế nạp protein không làm thận bị ít tổn thương đi cũng như không bảo vệ được chức năng của thận. Cùng xem xét những phát hiện (nghiên cứu) này, tác giả khuyến cáo không nên giảm hàm lượng protein trong chế độ ăn của những chú chó bị bệnh thận hoặc bị giảm chức năng của thận để đạt mục đích bảo vệ thận”.
Tuy nhiên các bác sĩ khuyến cáo rằng một khi nồng độ Ure Ni-tơ trong máu (BUN) lên đến 75, tức là mức rất cao, thì việc hạn chế lượng protein nạp vào cơ thể vốn được cho là có lợi thì lại không liên quan đến chức năng của thận. Những tác giả này cũng chỉ ra rằng nồng độ photpho trong máu mới là nhân tố đóng vai trò quan trọng đối với tình trạng sức khỏe của những chú chó bị suy thận.
Dưới đây là ý kiến khác theo chuyên gia:
“Chú chó có thể tiêu hóa một lượng lớn protein, đặc biệt protein có nguồn gốc từ động vật”
Hiện nay, các nhà khoa học đã tìm thấy bằng chứng giải thích về việc răng nanh tiến hóa để có nguồn protein dồi dào hơn trong các mô động vật. Thịt (mô cơ), các mô nội tạng như gan, thận, lá lách và tim đặc biệt giàu các phân tử phức hợp được gọi là axit amin tích trữ dưới dạng protein.
Có 22 loại axit amin cần thiết cho quá trình trao đổi chất của chó và chúng cần 10 loại axit amin trong số này cho chế độ ăn hàng ngày. 12 loại axit amin còn lại có thể tự sản sinh bên trong gan của chú chó. Các loại hạt có xu hướng là nguồn hidrat cacbon và nguồn năng lượng tốt hơn. Trong khi các mô có nguồn gốc từ động vật lại dễ tiêu hóa hơn và có các chuỗi axit amin hoàn thiện hơn là các loại hạt.
Thịt và các phụ phẩm từ thịt (các phụ phẩm từ thịt là tiết, và các mô nội tạng, không bao gồm da, lông, móng guốc và răng) là nguồn thực phẩm đặc biệt dồi dào protein cho chó. (Điều này hoàn toàn đúng! Phụ phẩm từ thịt là nguồn thực phẩm tuyệt vời cho chó. Các thực phẩm này không chứa bụi bẩn trên sàn nhà, bọ chét trên cổ áo, xăng hay bộ phận máy móc. Chúng ta cần phải có quan điểm cởi mở và hãy xem các phụ phẩm thật sự là gì).
Tuy nhiên bạn lại đặt ra câu hỏi :”Quá nhiều protein cũng không tốt phải không?”. Bạn hãy tự nghiên cứu và thăm dò ý kiến của chuyên gia dinh dưỡng (không phải là chủ cửa hàng thú cưng ở địa phương) và sau đây là điều bạn tìm thấy: Không có thỏa thuận chung giữa các chuyên gia dinh dưỡng về điều gì tạo nên “quá nhiều” protein trong chế độ ăn của chó. Nghiên cứu chỉ ra rằng chó có khả năng tiêu hóa cao và ăn thức ăn chứa hơn 30% protein trên cơ sở trọng lượng khô. (Cơ sở trọng lượng khô nghĩa là thực phẩm không chứa độ ẩm. Thức ăn khô dành cho chó ở trong túi thường có 10% độ ẩm và thức ăn đóng hộp có 74% độ ẩm). Nếu phải bắt và ăn con mồi như động vật hoang dã vẫn dùng răng nanh hàng ngày, thì chế độ ăn của chúng sẽ có hàm lượng protein cao hơn là protein thường có trong đồ ăn sẵn.
Hãy nghĩ về điều này…bạn đã từng nhìn thấy một chú chó đi lang thang trên cánh đồng ngô hay đậu để kiếm ăn chỉ vì chúng đói quá chưa? Thiên nhiên đã tạo ra một cỗ máy biết ăn thịt trong cơ thể chú chó và trong thực tế hàng ngày ta thấy rằng ăn một chế độ chủ yếu từ thịt sẽ mang lại lợi ích cho sức khỏe.
Khi chú chó ăn một chế độ kém chất lượng, trông chúng có vẻ ổn chỉ khi người chăm sóc chúng cũng ăn những mẩu thức ăn thừa trên bàn như gà, thịt, trứng, phô mai và “các phần thừa” khác. Cần liệt kê các loại thịt như gà, gia cầm, bò hay cá là món đầu tiên trong thực đơn cho chú chó nếu bạn muốn tốt cho chúng.
Có thể bạn sẽ thắc mắc “Đối với thú cưng già thì sao?”. “Tôi thường được khuyên rằng chế độ ăn giàu hàm lượng protein không tốt cho thận của chú chó già, ngay cả bác sĩ thú y cũng nói như vậy”. Các nhà nghiên cứu đã chứng minh rằng: những chú chó thực sự bị tổn thương thận hoặc rối loạn chức năng (do tuổi tác) và chú chó có nồng độ BUN trong máu lớn hơn 75, việc giảm lượng protein hấp thụ vào cơ thể có thể có lợi, nhưng không phải vì lượng protein này có bất kì tác động bất lợi nào đối với thận. Những chú chó bị bệnh này cần tiêu hóa protein chất lượng cao có nguồn gốc từ trứng, gia cầm và thịt. Mặt khác, hàm lượng protein cao trong thực phẩm không gây tổn thương thận cho những chú chó hay mèo bình thường, khỏe mạnh!
Vậy điều này có ý nghĩa gì đối với chú chó già? Điều đó có nghĩa là bạn không nên hạn chế cho những chú chó già ăn chế độ giàu protein chỉ vì chúng đã già. Thậm chí có một số nghiên cứu hợp lệ chỉ ra rằng chó già có nhu cầu phần trăm protein trong chế độ ăn cao hơn so với nhu cầu ở độ tuổi trung niên. Điều này không gây ngạc nhiên vì loài chó tiến hóa qua các giai đoạn như một loài ăn thịt. Thậm chí chế độ ăn chủ yếu từ hạt dành cho chó không còn tồn tại từ 70 năm trước khi con người ngày càng có nhu cầu về thức ăn cho chó đóng trong túi vốn kinh tế, đơn giản và tiện lợi.
Điểm mấu chốt của vấn đề đó là dựa trên thực tế – hấp thụ protein không gây tổn thương cho thận của chó hay mèo cho dù chúng ở lứa tuổi nào. Do đó, nếu bạn muốn chọn chế độ ăn “tốt nhất” cho cún cưng, hãy chắc chắn trong chế độ đó có chứa nguồn mô động vật là thành phần chính.
Nếu chức năng thận của chó hay mèo già bình thường, thì chúng hoàn toàn đáng được nhận chế độ ăn giàu hàm lượng protein có nguồn gốc từ động vật.
Protein và sự tăng động
Dù ở thời điểm này hay thời điểm khác thì tất cả những người nuôi chó đều đã nghe tuyên bố này:” Chế độ ăn giàu protein khiến chó bị tăng động!”
Tôi đã tìm tài liệu và liên hệ với các chuyên gia dinh dưỡng về điều hoang đường này, tôi không thể tìm thấy bất kì nghiên cứu khoa học nào chứng minh cho cuộc tranh luận vô căn cứ này. Thậm chí không có bất kì yếu tốt dinh dưỡng hay sinh hóa nào khiến giả thuyết này đáng tin cậy hơn.
Chó bị tăng động do nhiều nguyên nhân, trong đó có các yếu tố về tính di truyền, nhưng các nhà khoa học cũng chưa chứng minh được mối liên hệ giữa hàm lượng protein cao trong chế độ ăn và tính tăng động.
Tôi từng nghe một “chuyên gia” về chó từng nói với tôi rằng Purina Hi Pro là nguyên nhân khiến chó bị tăng động, và anh ta từng tận mắt thấy điều đó. Tôi lịch sự chỉ ra rằng Purina Hi Pro thực sự không có nhiều protein… và chuyện hoang đường vẫn tiếp diễn.
Bạn hãy nuôi cún cưng bằng chế độ ăn chủ yếu từ thịt và giàu dinh dưỡng, như thiên nhiên đã ban tặng cho chúng, cún cưng của bạn sẽ phát triển khỏe mạnh. Đừng sợ khi cho chúng ăn protein.
