Loạn sản mạch máu gan ở chó
Loạn sản mạch máu gan (MVD) là tình trạng bất thường của mạch máu bên trong gan tạo ra shunt giữa tĩnh mạch cửa (mạch máu nối đường tiêu hóa với gan) và đi vào hệ thống. Bệnh có thể do tổn thương vi mô, phát triển bất thường, vị trí bất thường hoặc do một cơ trơn ngăn ngừa lưu thông máu ở gan, đôi khi còn do các thùy gan. Bệnh có thể trở nên nghiêm trọng ở một số chú chó, số khác ít nghiêm trọng hơn, thường bị nghi ngờ khi mật không hoạt động. Trong ngắn hạn, vì dị tật trong mạch máu, máu không thể chảy vào gan như bình thường.
Đây là một căn bệnh hiếm có do di truyền ở một số giống chó nhỏ. Có nhiều bằng chứng cho thấy có gen gây bệnh ở các giống chó sục Yorkshire, chó Maltese, chó sục Cairn, chó cảnh Tây Tạng, shih-tzus, Havana, và những giống chó khác. Bệnh này khá hiếm gặp và thường không có triệu chứng. Các triệu chứng thường là dấu hiệu của bệnh tiêu hóa: nôn mửa, tiêu chảy và chán ăn.
Tính chất di truyền của bệnh không phụ thuộc vào giới tính hay vị trí địa lý. Người ta đã bắt gặp các chú chó bị bệnh ở khắp nơi trên thế giới. Bệnh có thể do một gen chi phối, nhưng không ảnh hưởng đến tất cả chó con, vì cha mẹ không bị bệnh có thể sinh ra chó con bị bệnh, hoặc bệnh cũng có thể do nhiều gen gây ra. Tổng kiểm tra huyết thanh trong mật (TSBA) được sử dụng để phát hiện bệnh. Tỷ lệ nhiễm bệnh ở một số giống chó nhỏ nhất định dao động từ 30 đến 70%. Bệnh hiếm khi gặp ở giống chó lớn. Bệnh thường được phát hiện ở chó nhỏ khi từ bốn đến sáu tháng tuổi, hoặc sớm nhất là sáu tuần tuổi.
Các triệu chứng
Mặc dù bệnh có thể có triệu chứng hoặc không có triệu chứng, rất có thể sẽ xuất hiện triệu chứng những con chó bất thường. Các triệu chứng thường là biểu hiện của bệnh tiêu hóa: nôn mửa, chán ăn (biếng ăn), tiêu chảy và hôn mê.
Những chú chó không có triệu chứng thường được chẩn đoán trong quá trình kiểm tra sức khỏe định kì hoặc đánh giá chẩn đoán cho các vấn đề sức khỏe khác, hoặc khi xét nghiệm định kì. Rối loạn di truyền bẩm sinh được chẩn đoán bằng tổng số huyết thanh trong mật (TSBA) trước khi có các dấu hiệu lâm sàng quy về loạn sản mạch máu gan (MVD); các bệnh hiện tại của chó có thể làm tình trạng thêm phức tạp. Những chú chó có khối u mạch máu dạng hiếm sẽ tích tụ chất lỏng trong khoang bụng. Chó không có triệu chứng thường có các dấu hiệu không đáng kể, đôi khi, chó sẽ phục hồi chậm sau khi gây mê hoặc dùng thuốc an thần, hoặc không dung nạp thuốc.
Nguyên nhân
Do rối loạn di truyền bẩm sinh
Chẩn đoán
Bạn sẽ cần cung cấp cho bác sĩ thú y hồ sơ sức khỏe toàn diện của chó, bao gồm triệu chứng trong quá khứ (nếu có) và bất kỳ thông tin nào liên quan đến dòng giống chó.
Ở những chú chó con không biểu hiện triệu chứng có tổng huyết thanh trong mật tăng lên, hoặc bị bệnh não gan (tổn thương hệ thần kinh và não xảy ra khi mắc biến chứng rối loạn gan), có thể chó đã mắc bệnh loạn sản mạch máu gan. Những chú chó trên hai tuổi có triệu chứng thường mắc phải shunt do viêm, khối u cấp tính hoặc mãn tính hoặc các bệnh gan độc hại.
Có nhiều bệnh khác gây thiếu dịch trong cổng gan tương tự như loạn sản mạch máu gan. Bác sĩ sẽ thực hiện sinh thiết gan để kiểm tra mô gan bằng kính hiển vi, sinh thiết bằng kim nhỏ để kiểm tra chất lỏng, và lấy hoặc nội soi để lấy mẫu gan.
Điều trị
Không có các hướng dẫn chăm sóc y tế cụ thể cho chó không biểu hiện triệu chứng. Bạn sẽ cần phải theo dõi phản ứng bất lợi với thuốc ở chó. Không nên điều trị bằng các loại thuốc hoặc protein cần hạn chế . Bạn không nên điều trị cho chó mà không hỏi bác sĩ thú y trước.
Tổn thương hệ thần kinh và não xảy ra khi biến chứng rối loạn gan, nôn mửa hoặc tiêu chảy kéo dài sẽ cần phải được điều trị tại bệnh viện, để chó được chăm sóc hỗ trợ và đánh giá chẩn đoán; những chú chó này rất có thể bị các bệnh khác, hoặc mắc MVD phức tạp. Tổn thương não và hệ thần kinh nhẹ xảy ra do biến chứng của rối loạn gan sẽ được kiểm soát với chế độ ăn hạn chế protein đã được phê duyệt và điều trị y tế thích hợp.
Phòng ngừa
Hiện nay chưa có các khuyến nghị để loại trừ bệnh MVD từ một dòng gen hoặc giống chó cụ thể. Dựa trên thông tin từ các chú chó lớn của giống chó sục Yorkshire, chó sục Cairn, chó cảnh Tây Tạng, chó Maltese, shih-tzu và chó Havana, việc nuôi dưỡng chó cha mẹ không bị bệnh không giúp loại bỏ MVD khỏi gen. Khuyết tật di truyền liên quan đến dị dạng mạch máu thường liên quan đến gan, nhưng có thể không chỉ ở gan. Trong trường hợp tỷ lệ mắc bệnh cao, bạn sẽ cần phải cảnh giác với những con chó bị bệnh không rõ ràng có thể có dị tật mạch máu mang tính hệ thống; phẫu thuật thăm dò có thể không phát hiện được điều này, cần dùng một số xét nghiệm tiêu chuẩn khác..
