Hẹp thực quản ở mèo
Thực quản là cơ quan hình ống chạy từ họng đến dạ dày, thực quản hẹp chỉ tình trạng không gian mở bên trong của thực quản bị hẹp một cách bất thường. Căn bệnh này xuất hiện không phân biệt tuổi tác và không có yếu tố di truyền rõ ràng nào liên quan.
Triệu chứng và phân loại
- Trào ngược (thức ăn và những chất khác quay ngược trở lại từ đường thực quản)
- Thức ăn dạng lỏng thường dễ đi xuống được hơn thức ăn dạng cứng
- Tình trạng khó nuốt xuất hiện trong trường hợp hẹp thực quản trên
- Hú, khóc hoặc kêu la trong lúc nuốt khi con vật bị viêm thực quản
- Ban đầu con vật thèm ăn, sau đó chán ăn do tình trạng hẹp thực quản và viêm phát triển
- Tụt cân và suy dinh dưỡng do tình trạng bệnh tiến triển nặng lên
- Tụt cân đến tụt cân nghiêm trọng cùng với cơ bị yếu đi và mất cơ ở những con mèo có tình trạng hẹp thực quản mãn tính và nặng
- Tiết nhiều nước bọt và chảy dãi, hoặc con vật phản ứng do bị đau khi bị chạm vào cổ và thực quản có thể thấy được ở những con mèo bị viêm thực quản xảy ra cùng lúc với tình trạng hẹp thực quản
- Tình trạng trào ngược nặng lên và khó nuốt có thể dẫn đến viêm phế quản hít
- Phổi bị dị tật hoặc thở có tiếng, như thở khò khè và ho, có thể thấy ở những con vật bị viêm phổi hít
Nguyên nhân
- Các chất trong dạ dày trào ngược lại thực quản (trào ngược thực quản) trong quá trình gây mê – nguyên nhân phổ biến nhất
- Các chất trong dạ dày trào ngược lại thực quản – không liên quan đến gây mê (bệnh trào ngược thực quản)
- Phẫu thuật thực quản
- Con vật ăn phải chất kích thích hóa học
- Thuốc dạng viên hoặc dạng nang mắc ở thực quản
- Thực quản có dị vật
- Nôn ói kéo dài không dứt
- Ung thư
- Tổn thương hàng loạt (được biết đến như là một u hạt) xảy ra thứ phát do giun thực quản Spirocerca lupi; thỉnh thoảng gặp ở khu vực Đông Nam Mỹ
Chẩn đoán
Bác sỹ thú y sẽ tiến hành loại trừ ra rất nhiều nguyên nhân có khả năng gây bệnh hoặc những tình trạng có thể là nguyên nhân gây ra các triệu chứng kể trên. Ví dụ, nếu chú mèo của bạn vừa cai sữa, thì có thể nó bị mắc dị tật có tên gọi là vòng nhẫn mạch máu. Để có thể đưa ra được chẩn đoán xác định, bác sỹ thú y sẽ tiến hành chụp X quang tương phản sử dụng barium, đây là dịch cản tia X – trong thực quản, do vậy dòng chảy của dịch này trong thực quản sẽ hiện lên trên hình ảnh chụp X quang, cho thấy những dị tật trong đường thực quản. Chụp X quang có thể thấy cả những dị vật nằm trong đường thực quản. Công cụ chẩn đoán hình ảnh trực quan được được vào thực quản gọi là nội soi có thể hữu ích trong việc giúp kiểm tra thực quản ở mức chi tiết hơn. Bác sỹ cũng sẽ tìm kiếm xem có khối u nào không.
Điều trị
Giai đoạn đầu chú mèo của bạn có thể bị giữ lại bệnh viện. Một khi nhu cầu giữ nước trong cơ thể đã được giải quyết và khu vực bị hẹp của thực quản cũng được giãn ra, bạn có thể mang con vật về nhà. Nếu nó bị viêm phổi hít hoặc viêm thực quản, nó có thể cần phải ở lại bệnh viện lâu hơn để được chăm sóc y tế. Truyền dịch tĩnh mạch cũng có thể được áp dụng nhằm giải quyết nhu cầu nước cho cơ thể và thuốc cũng có thể được tiêm sau khi tiến hành giãn nở vùng bị hẹp nhằm làm lành vết thương.
Đồng thời, những con mắc tình trạng viêm thực quản nặng và những con được tiến hành giãn thực quản không được ăn thức ăn trực tiếp bằng miệng. Ống truyền thức ăn tạm thời có thể được đặt cùng lúc với quá trình gây giãn nỡ như là cách để cung cấp hỗ trợ dinh dưỡng liên tục cho con vật. Khi bạn bắt đầu cho con vật của mình tự ăn trực tiếp bằng miệng thì thức ăn cần phải mềm, lỏng để dễ được tiêu hóa. Bác sỹ thú y sẽ cho bạn lời khuyên về loại thức ăn nào thích hợp nhất cho chú mèo của bạn nhằm giúp cho quá trình hồi phục của nó.
Phòng ngừa
- Chuẩn bị kỹ lưỡng trước khi gây mê (nhịn ăn trước phẫu thuật 12 giờ)
- Nếu có thể cần tránh một số loại thuốc nhất định trước khi gây mê
- Nếu bị trào ngược dạ dày thực quản, thì tránh cho con vật ăn khuya bởi nó có xu hướng làm giảm khả năng đóng của cơ giữa dạ dày và thực quản lúc con vật ngủ
- Bảo vệ chú mèo của bạn tránh ăn phải các chất gây ăn mòn và dị vật
Chăm sóc
Chụp X quang sử dụng chất cản quang barium, là một biện pháp sử dụng chất lỏng cản tia X nhằm theo dõi đường chảy của chất lỏng này trên hình ảnh X quang và xác định xem có bất thường ở bên trong thực quản không, hoặc nội soi, sử dụng một dụng cụ dạng ống đưa vào trong thực quản nhằm quan sát trực quan bên trong và sẽ cần phải được tiến hành lặp lại mỗi hai đến bốn tuần cho đến khi các biểu hiện lâm sàng được giải quyết và kích thước bên trong của thực quản (khoảng không bên trong của thực quản) đạt được mức phù hợp.
Biến chứng đe dọa đến tính mạng con vật của việc gây giãn nở phần ống thực quản bị hẹp gọi là rách thực quản hoặc thủng, thường xảy ra trong quá trình gây giãn nở. Biến chứng này có thể quan sát được sau vài ngày đến vài tuần, nên bạn sẽ cần phải quan sát chú mèo của mình xem có những biểu hiện của tình trạng này không. Đồng thời, duy trì quan sát các triệu chứng của viêm phổi hít do thức ăn, chất lỏng hoặc các vật khác bị hít vào phổi bởi nguy cơ này khá cao. Nói chung, nếu đoạn hẹp càng dài, thì tiên lượng càng cần được bảo vệ. Với phần hẹp ống thực quản có nguyên nhân là do sẹo, thì tiên lượng nói chung cần phải được bảo vệ. Rất nhiều đoạn trên thực quản, tình trạng hẹp có thể tái diễn mặc dù đã được tiến hành giãn nở nhiều lần; cải thiện tình trạng mà không cần tiến hành phẫu thuật là mục tiêu thực tế hơn.
