Viêm phổi là tình trạng viêm ở phổi. Trong khi đó, viêm phổi do vi khuẩn là tình trạng bị viêm ở phổi trong phản ứng với vi khuẩn gây bệnh. Tình trạng viêm này có đặc điểm là các tế bào viêm và dịch tích tụ lại trong phổi, đường hô hấp, và túi phổi (một phần của đường hô hấp trong đó oxy và CO2 được trao đổi).
Tiên lượng cho viêm phổi do vi khuẩn thường tốt nếu được điều trị đúng cách. Tuy nhiên, có hai tình trạng thứ phát có thể là do viêm phổi do vi khuẩn và có nguy cơ tử vong cao: Hạ oxy huyết và nhiễm trùng huyết. Hạ oxy huyết là tình trạng mức oxy trong máu cực kỳ thấp, trong khi nhiễm trùng huyết là nhiễm trùng hệ thống với sự xuất hiện của vi khuẩn gây độc, mủ trong máu của chó.
Viêm phổi do vi khuẩn xảy ra khá phổ biến ở chó. Nhóm chó thể thao, chó săn, và chó lai giống to thường có nguy cơ bị viêm phổi do vi khuẩn cao hơn các giống khác.
Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về ảnh hưởng của tình trạng này đối với mèo, vui lòng ghé thăm trang này.
Các triệu chứng và phân loại
Các triệu chứng của viêm phổi do vi khuẩn bao gồm ho, sốt, khó thở, chán ăn và hậu quả là sụt cân, lờ đờ, chảy nước mũi, mất nước, và thở nhanh. Tình trạng không chịu được sự gắng sức do khó thở cũng có thể xảy ra. Nghe phổi bằng ống nghe có thể phát hiện được tiếng thở bất thường, quá trình chẩn đoán này được gọi là thính chẩn. Các triệu chứng có thể bao gồm các âm thanh răng rắc ngắn, to được gọi là tiếng ran, và âm rít được gọi là tiếng ran rít.
Nguyên nhân
Nguyên nhân gây nhiễm khuẩn trong phổi có thể rất đa dạng – và không có vi khuẩn nào được cho là chịu trách nhiệm gây ra tình trạng này. Ở chó, vi khuẩn Bordetella bronchiseptica và Streptococcus zooepidemicus là nguyên nhân chính gây viêm phổi. Các loại vi khuẩn khác, cũng như vi khuẩn kỵ khí – có khả năng sống và phát triển trong môi trường không có oxy, cũng có thể là nguyên nhân.
Một số yếu tố nguy hiểm có thể làm tăng nguy cơ viêm phổi do vi khuẩn bao gồm nhiễm virus từ trước đó, khó nuốt, rối loạn chuyển hóa và trào ngược.
Chẩn đoán
Viêm phổi do vi khuẩn chỉ là một nguyên nhân gây rối loạn chức năng phổi. Các nguyên nhân khác có thể là viêm phổi hít, trong đó phổi bị viêm do hít phải vật chất, chẳng hạn như vật lạ, hoặc nôn mửa. Các triệu chứng của viêm phổi do vi khuẩn và viêm phổi hít có thể giống nhau, và việc chẩn đoán phải xác định được đúng loại viêm trong các trường hợp rối loạn chức năng phổi.
Nếu nghi ngờ viêm phổi do vi khuẩn, có một số thủ thuật chẩn đoán có thể được áp dụng cho chó. Có thể thực hiện rửa khí quản để thu thập một số vật chất (dịch và tế bào) lót khí quản để phân tích. Bởi vì vi khuẩn không phải lúc nào cũng có thể nhìn thấy qua kính hiển vi, bất kỳ mẫu vật nào lấy được nên được nuôi cấy để kiểm tra thêm. Các xét nghiệm khác có thể bao gồm hình ảnh trực quan, đặc biệt là chụp X quang ngực và phổi. Xét nghiệm phân tích máu và phân tích nước tiểu cũng sẽ được tiến hành.
Điều trị
Thuốc rất cần thiết trong các trường hợp viêm phổi do vi khuẩn; ví dụ, thuốc kháng khuẩn thích hợp có thể được lựa chọn dựa trên kết quả của các vi khuẩn nuôi cấy lấy từ quá trình rửa khí quản. Điều trị bổ sung phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của các dấu hiệu. Nếu có nhiều triệu chứng xảy ra, chẳng hạn như chán ăn, sốt cao và sụt cân, chó sẽ được điều trị tích cực trong bệnh viện.
Nếu bị suy hô hấp, có thể cần dùng liệu pháp oxy. Để tránh mất nước, bác sĩ thú y có thể sẽ khuyên bạn nên dùng chất điện giải bằng liệu pháp truyền dịch tĩnh mạch (IV).
Hạn chế các hoạt động của chó trong suốt quá trình điều trị, ngoại trừ vật lý trị liệu hoặc các hoạt động giúp cải thiện thanh lọc phổi và đường hô hấp. Hãy chú ý đến nhu cầu của thú cưng. Mặc dù bạn sẽ cần phải cho chó nghỉ ngơi nhiều thời gian nghỉ ngơi hồi phục sức khỏe nhưng cũng cần ngăn chó nằm ở một vị trí quá lâu để tránh nguy cơ tích tụ dịch tại một điểm. Khuyến khích chó thay đổi vị trí bán thường xuyên.
Chăm sóc
Sau những điều trị ban đầu, chó nên được cho một chế độ ăn nhiều protein và năng lượng. Bác sĩ thú y sẽ theo dõi sự tiến triển của chó qua các xét nghiệm máu, và chụp X-quang khoang ngực và phổi nếu cần Bất kỳ loại thuốc kháng khuẩn nào được kê cũng nên được dùng thường xuyên, theo chỉ dẫn của bác sĩ thú y.
Phòng ngừa
Một cách để ngăn ngừa viêm phổi do vi khuẩn là đảm bảo rằng vật nuôi được chủng ngừa thường xuyên để phòng ngừa nhiễm trùng.
Có thể cần chủng ngừa bổ sung trong các tình huống đặc biệt; ví dụ, chó nuôi trong cũi, và do đó tiếp xúc với nhiều vật nuôi, nên được tiêm phòng chống virus B. bronchiseptica.
