Chứng khó thở, hô hấp nhanh và thở hổn hển ở chó
Hệ hô hấp có nhiều phần, bao gồm mũi, miệng, cổ họng (họng và thanh quản), khí quản và phổi. Không khí được đẩy qua mũi hoặc miệng và sau đó được đưa xuống phổi, thông qua một quá trình được gọi là hít vào. Trong phổi, oxy được chuyển đến các tế bào hồng cầu. Sau đó các tế bào hồng cầu mang oxy đến các cơ quan khác trong cơ thể.
Trong khi oxy được chuyển đến các tế bào hồng cầu, CO2 được chuyển từ các tế bào hồng cầu vào khí bên trong phổi. Sau đó nó được chuyển qua mũi hoặc miệng thông qua một quá trình được gọi là thở ra.
Bệnh ở bất kỳ phần nào của hệ thống hô hấp và thậm chí ở các bộ phận khác của cơ thể đều có thể khiến chó bị khó thở. Vấn đề này có thể ảnh hưởng đến chó thuộc tất cả các giống và lứa tuổi làm nhanh chóng gây nguy hiểm đến tính mạng. Nếu chó của bạn đang gặp vấn đề về hô hấp thì nó nên được đưa đến bác sĩ thú y sớm nhất có thể.
Sự hô hấp và nhịp thở của chó
Phân biệt giữa một con chó đang thở bình thường và một con đang bị khó thở không đơn giản như ta nghĩ. Ở trạng thái nghỉ, những con chó khỏe mạnh sẽ có nhịp thở từ 20 đến 34 lần/phút và chúng không phải sử dụng nhiều sức lực để hô hấp. Tất nhiên, chó có thể thở nhanh hơn hoặc sâu hơn để đáp ứng với các yếu tố bình thường như nhiệt độ ấm, tập thể dục, căng thẳng và phấn khích.
Chủ nuôi nên cảm nhận được những gì là bình thường đối với chó của mình trước khi có vấn đề về sức khỏe xảy ra. Chó của bạn hô hấp như thế nào khi nó đang trong trạng thái nghỉ? Trong khi đi dạo? Sau khi chơi đùa, hoạt động mạnh? Với kiến thức này trong tay, bạn sẽ có thể nhận biết được những thay đổi rất nhỏ trong nhịp thở và khó khăn trong hô hấp của chó trước khi bệnh phát triển.
Các triệu chứng khó thở ở chó
Những con chó bị khó thở có thể xuất hiện các triệu chứng khác nhau liên quan đến vấn đề sức khỏe cụ thể mà chúng đang phải đối mặt và mức độ nghiêm trọng của nó. Bác sĩ thú y sẽ xác định loại khó thở cụ thể mà chó gặp phải để giúp thu hẹp các nguyên nhân tiềm ẩn.
Khó thở (thở nặng nhọc), hô hấp nhanh (thở nhanh), và thở hổn hển bất thường là những loại bất thường phổ biến trong hô hấp gây ảnh hưởng đến chó.
Thở nặng nhọc (Khó thở)
Khi chó phải mất nhiều sức lực để hô hấp hơn những trường hợp bình thường, chúng được cho là đang gặp khó khăn trong hô hấp (bị khó thở). Các triệu chứng thường gặp bao gồm:
- Thành ngực và đôi khi bụng sẽ chuyển động nhiều hơn bình thường khi thở
- Có thể lỗ mũi sẽ nở ra khi thở
- Hô hấp bằng miệng (nhưng không thở hổn hển)
- Khuỷu tay chống ra xa cơ thể khi hô hấp
- Cổ và đầu cúi thấp và cúi về phía trước cơ thể (kéo căng ra)
- Khó thở có thể xảy ra chủ yếu khi hít vào (khó thở vào), khi thở ra (khó thở ra), hoặc kết hợp cả hai.
- Âm thở lớn
Thở nhanh (hô hấp nhanh)
Khi chó thở nhanh hơn những trường hợp bình thường, chúng được cho là đang bị hô hấp nhanh. Các triệu chứng thường gặp bao gồm:
- Nhịp thở nhanh hơn bình thường
- Miệng có thể ngâm lại hoặc mở ra một phần, nhưng thường không mở rộng như thở hổn hển.
- Thở thường nông hơn bình thường.
Thở hổn hển
Thở hổn hển có thể là một cách bình thường để chó tự làm mát mình trong phản ứng với việc tập thể dục hoặc nhiệt độ cao hoặc là dấu hiệu của vấn đề về hô hấp. Thở hổn hển có đặc điểm là:
- Thở nhanh
- Thường thở nông
- Miệng mở to
- Thè lưỡi
- Một số con chó sẽ xuất hiện kết hợp các vấn đề về hô hấp (ví dụ: khó thở ra và thở nhanh) hoặc các triệu chứng khác, như ho, tùy thuộc vào bệnh nền.
Nguyên nhân gây khó thở ở chó
Khó thở
Bệnh về mũi
- Lỗ mũi nhỏ
- Nhiễm trùng
- Khối u
- Vật lạ
Các bệnh về cổ họng và khí quản
- Vòm miệng quá dài (vòm miệng mềm kéo dài)
- Khối u
- Vật lạ
- Tổn thương khí quản
Bệnh về phổi
- Nhiễm trùng (ví dụ: viêm phổi)
- Suy tim có dịch trong phổi (phù phổi)
- Tim to
Bệnh giun tim
- Khối u
- Chảy máu hoặc bầm tím ở phổi
Các bệnh về đường hô hấp nhỏ trong phổi (phế quản và tiểu phế quản)
- Nhiễm trùng
- Khối u
- Dị ứng
- Rối loạn viêm (ví dụ: viêm phế quản mãn tính)
Các bệnh trong khoang bao quanh phổi (khoang màng phổi)
- Suy tim có dịch quanh phổi (phù phổi)
- Tích tụ khí
- Tích tụ máu hoặc các chất dịch khác
- Khối u
- Nhiễm trùng
Các bệnh ở thành ngực
- Tổn thương ở thành ngực (chấn thương)
- Liệt một phần thành ngực (ví dụ: liệt do bọ ve)
Các bệnh về cơ hoành
- Tổn thương cơ hoành (ví dụ, vỡ chấn thương)
- Thoát vị bẩm sinh
Các bệnh làm cho bụng bị nén trên cơ hoành
- Gan to
- Dạ dày chứa đầy khí (chướng bụng đầy hơi)
- Dịch trong bụng (cổ chướng)
Thở nhanh
- Mức oxy trong máu thấp (giảm oxy huyết)
- Lượng hồng cầu thấp (chứng thiếu máu)
- Cục máu đông trong mạch máu trong phổi
- Các nguyên nhân gây khó thở ở chó cũng có thể dẫn đến thở nhanh
Thở hổn hển
- Đau
- Lo lắng
- Thuốc
- Thân nhiệt cao (sốt hoặc khi tập thể dục)
- Nhiễm axit chuyển hóa (khi cơ thể sản xuất quá nhiều axit hoặc không thể loại bỏ nó như bình thường)
- Béo phì
- Huyết áp cao
- Nồng độ hormone tuyến giáp cao
- Một số nguyên nhân gây khó thở và thở nhanh ở chó cũng có thể dẫn đến thở hổn hển
Chẩn đoán
Khó thở có thể là trường hợp khẩn cấp gây nguy hiểm đến tính mạng, và bạn nên đưa chó đến bác sĩ thú y sớm nhất có thể. Bạn sẽ cần phải cung cấp đầy đủ thông tin về tình trạng sức khỏe trước đây của chó, các triệu chứng khởi phát và các vấn đề có thể có trước tình trạng này. Khi khám bệnh, bác sĩ thú y sẽ quan sát cẩn thận cách chó thở, và sẽ nghe ngực của nó để phát hiện ra những âm thanh cụ thể có thể giúp tìm ra vấn đề của chó. Màu của nướu răng chó cũng sẽ được kiểm tra, vì màu sắc của nướu răng có thể cho biết liệu mức oxy có phù hợp không hoặc liệu chó có số lượng hồng cầu thấp (thiếu máu) hay không. Bác sĩ thú y có thể cố gắng làm chó ho bằng cách nhấn vào khí quản của nó. Nếu chó bị khó thở nghiêm trọng, bác sĩ thú y sẽ cung cấp oxy cho nó trước khi thực hiện thêm bất kỳ xét nghiệm nào.
Thử nghiệm chẩn đoán ban đầu cho những con chó bị khó thở có thể bao gồm công thức máu, xét nghiệm hóa sinh, kiểm tra phân, phân tích nước tiểu và chụp X quang ngực. Cũng có thể sẽ cần thực hiện các thủ thuật và xét nghiệm bổ sung. Các xét nghiệm, thủ thuật này có thể bao gồm siêu âm hình ảnh, điện tâm đồ, xét nghiệm máu chuyên khoa, phân tích mẫu chất dịch, nội soi mũi hoặc nội soi phế quản (sử dụng một dụng cụ để nhìn vào bên trong mũi hoặc đường hô hấp), phẫu thuật và sinh thiết mô, tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể của chó.
Điều trị cho chó có vấn đề về hô hấp
Việc điều trị sẽ tùy thuộc vào chẩn đoán cuối cùng mà bác sĩ thú y đưa ra đối với các vấn đề về hô hấp của chó. Nếu vấn đề hô hấp của chó rất nghiêm trọng, nó sẽ cần phải được nhập viện cho đến khi tình trạng hô hấp ổn định. Chó có thể sẽ được cung cấp oxy để hỗ trợ việc hô hấp. Các loại thuốc và thủ thuật cần thiết chó chó sẽ tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của vấn đề hô hấp. Hoạt động của chó sẽ bị hạn chế cho đến khi vấn đề hô hấp nằm trong tầm kiểm soát.
Giải quyết vấn đề về hô hấp ở chó
Khi chó có thể trở về nhà với bạn, cần phải tuân thủ chặt chẽ các chỉ dẫn của bác sĩ thú y. Cho chó dùng thuốc theo chỉ dẫn, và theo sát lịch theo dõi sự tiến triển đã có. Bác sĩ thú y có thể sẽ thực hiện lặp lại một số xét nghiệm đã làm trước đây khi chẩn đoán cho chó để biết nó đáp ứng như thế nào với phương pháp điều trị. Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh, mức độ hoạt động của chó có thể cần phải được giảm xuống.
Tiên lượng vấn đề khó thở cho chó tùy thuộc vào nguyên nhân nền. Nếu bạn thấy bất kỳ thay đổi nào trong cách chó hô hấp, cần phải trao đổi với bác sĩ thú y ngay lập tức.
