Bệnh Cryptococcosis ở mèo
Cryptococcus là một loại nấm men thường có ở môi trường nhiệt đới, chẳng hạn như ở Úc và châu Phi. Cryptococcus neoformans var. gatti đã được kết hợp trực tiếp với cây bạch đàn ở Úc, nhưng loại nấm này, cũng như Cryptococcus neoformans var. neoformans và Cryptococcus neoformans var. grubii, cũng phát triển trong phân chim và thực vật phân hủy, và có thể được tìm thấy trên toàn thế giới, trong đó có một số khu vực ở miền nam California và Canada.
Bệnh Cryptococcosis, xảy ra do sự xâm nhập của loại nấm này, là một tình trạng nhiễm nấm khu trú hoặc toàn thân do Cryptococcus neoformans gây ra. Nấm Cryptococcus lây nhiễm qua đường mũi, và từ đó đi vào não, mắt, phổi và các mô khác. Nhiễm trùng phổi và hệ thống thần kinh trung ương bị trục trặc dẫn đến viêm màng não là những nguyên nhân phổ biến nhất gây tử vong do mắc bệnh Cryptococcosis. Mèo ở Mỹ có nguy cơ mắc bệnh nấm cao gấp 7 đến 10 lần so với chó.
Triệu chứng
Các triệu chứng thường đa dạng và sẽ phụ thuộc rất nhiều vào hệ thống cơ quan bị ảnh hưởng bởi nấm. Tuy nhiên, mèo của bạn có thể sẽ gặp nhiều vấn đề trong nhiều tuần hoặc nhiều tháng trước khi tình trạng này phát triển mạnh. Tình trạng này có thể diễn ra cực kỳ chậm, và mặc dù nó xảy ra ở dưới 50% động vật bị bệnh, mèo cũng có thể sẽ bị sốt nhẹ trong suốt khoảng thời gian này. Các triệu chứng khác đặc trưng ở mèo bao gồm:
- Chảy nước mũi
- Hệ thần kinh bất thường; co giật, mất phương hướng và cảm giác cân bằng bị thay đổi
- Xuất hiện mô bị hoại tử ở lỗ mũi
- Các vết sưng cứng nổi lên trên sống mũi
- Nhịp thở tăng nhanh
- Các tổn thương da bị loét, đóng vảy cứng trên đầu
- Phì đại hạch bạch huyết
- Bệnh về mắt
Nguyên nhân
Các bào tử Cryptococcus xuất hiện trong phân chim và trong đất xung quanh nơi có phân chim. Bệnh này xảy ra khi các bào tử từ nấm Cryptococcus được hít vào qua đường mũi. Đôi khi, những sinh vật này có thể đến được đường dẫn khí cuối, mặc dù điều này không chắc chắn xảy ra. Nấm cũng có thể lây nhiễm vào dạ dày và ruột, đi qua đường tiêu hóa. Bệnh không lây truyền sang người hoặc động vật khác, cũng không lây nhiễm.
Chẩn đoán
Bác sĩ thú y sẽ đưa ra chẩn đoán dựa trên những phát hiện từ các xét nghiệm sau đây:
- Các mẫu sẽ được lấy từ đường mũi, hoặc một sinh thiết từ mô nhô ra khỏi đường mũi; rửa mũi bằng nước muối có thể làm cho mô bị nhiễm trùng
- Sinh thiết các tổn thương ở da đầu
- Nuôi cấy máu và nước tiểu
- Xét nghiệm máu để phát hiện sự hiện diện của các kháng nguyên Cryptococcus
Điều trị
Tiêu chuẩn sẽ là chăm sóc ngoại trú, kết hợp với thuốc kháng nấm để chống nhiễm trùng, nhưng nếu mèo của bạn có biểu hiện suy giảm hệ thần kinh thì bác sĩ thú y sẽ khuyến cáo chăm sóc nội trú cho đến khi sức khỏe của mèo ổn định.
Có thể sẽ cần phẫu thuật nếu mèo có những khối dạng u nhỏ (u hạt) ở mũi và/hoặc cổ họng; việc loại bỏ các khối này sẽ làm giảm tình trạng khó thở.
Chăm sóc
Bác sĩ thú y sẽ cần phải theo dõi men gan hàng tháng trong quá trình con mèo sử dụng thuốc kháng nấm. Sự cải thiện trong các triệu chứng lâm sàng, các tổn thương được giải quyết, sự cải thiện trong sức khỏe tổng quát, và có lại cảm giác thèm ăn sẽ giúp đo sự đáp ứng với điều trị của mèo.
Thời gian điều trị dự kiến là ba tháng đến một năm; mèo bị bệnh về hệ thần kinh trung ương có thể sẽ cần điều trị duy trì suốt đời. Mèo cũng bị nhiễm virus bạch cầu ở mèo (FeLV), hay virus suy giảm miễn dịch ở mèo (FIV) sẽ có tiên lượng phục hồi xấu hơn.
Bác sĩ thú y sẽ đo sự hiện diện của kháng nguyên của Cryptococcus hai tháng một lần, và cho đến sáu tháng sau khi hoàn thành điều trị (hoặc cho đến khi kháng nguyên không còn được phát hiện nữa). Nếu mèo có thể duy trì chuẩn độ thấp – lượng thuốc hoặc kháng thể tìm thấy trong máu — trong vài tháng sau khi tất cả các dấu hiệu của bệnh đã được giải quyết, việc điều trị sẽ tiếp tục trong vòng ít nhất ba tháng. Nếu chuẩn độ tăng đột ngột sau khi điều trị, liệu pháp sẽ được tiếp tục.
