Dermatophytosis (Bệnh nấm da) là thuật ngữ y học dùng cho tình trạng nhiễm nấm, ảnh hưởng đến da, lông và/hoặc móng (vuốt) và thường được gọi là ringworm (nấm da). Các sinh vật nấm bị cách ly thường gặp nhất là Microsporum canis, Trichophyton mentagrophytes và Microsporum gypseum. Bệnh này xảy ra ở chó, mèo và các loài động vật khác, kể cả con người. Bệnh được chẩn đoán phổ biến ở các con non hơn là các con vật trưởng thành.
Bệnh này có thể ảnh hưởng đến cả chó và mèo. Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về ảnh hưởng của bệnh này lên mèo, vui lòng ghé thăm trang này.
Các triệu chứng của nấm da ở chó
Các triệu chứng của nấm da ở chó thường bao gồm các nhóm dưới đây:
- Mất lông (rụng lông), có thể lốm đốm hoặc theo mảng tròn
- Lông và da lông yếu
- Da bị đỏ hoặc loét
- Gàu (vảy)
- Da sẫm màu
- Da tróc vỏ
- Ngứa (bệnh ngứa) có thể có hoặc không xuất hiện
Trong một số ít trường hợp, chó sẽ bị các tổn thương dạng nốt lớn có thể được gọi là nấm viêm (kerion). Móng vuốt và nếp móng (phần da giáp với móng vuốt) cũng có thể bị nhiễm nấm da, khiến móng tay bị giòn hoặc bị tổn thương.
Đôi khi, chó được phân loại thành vật mang mầm bệnh không có triệu chứng hoặc thầm lặng. Nói cách khác, chúng chứa các loại nấm gây bệnh nhưng không có dấu hiệu rõ ràng của tình trạng này. Những con chó này vẫn có thể truyền bệnh cho người và các động vật khác.
Chó bị nấm da như thế nào?
Chó có thể bị nhiễm nấm da theo một số con đường. Chó thường bị nhiễm nấm Microsporum canis, Microsporum gypseum và Trichophyton mentagrophytes. Tỷ lệ nhiễm các nấm này và một số loài ít phổ biến hơn gây nấm da là khác nhau tùy theo vị trí địa lý của bạn. Chó thường bị nhiễm nấm da do tiếp xúc trực tiếp với động vật hoặc những người bị nhiễm nấm da, một số người có thể có ít hoặc không có bằng chứng lâm sàng về căn bệnh này. Nấm da cũng có thể lây lan qua các vật thể bị nhiễm bẩn như giường, bàn chải, bấm móng tay và lồng. Một số loài nấm da sống trong đất và chó có thể bị bệnh sau khi tiếp xúc với bụi bẩn là nơi trú ngụ của những sinh vật này.
Bất cứ điều gì làm giảm khả năng phản ứng miễn dịch hiệu quả của cơ thể (như tuổi còn nhỏ, bệnh suy giảm miễn dịch, hoặc thuốc ức chế miễn dịch) đều làm tăng khả năng chó mắc bệnh nấm da, cũng như làm tăng khả năng nhiễm trùng nặng hơn. Môi trường đông vật nuôi (ví dụ: trong chỗ trú ngụ hay chuồng của vật nuôi), hoặc nơi có nguồn dinh dưỡng thấp, hoạt động kiểm soát kém và thời gian kiểm dịch chưa đủ, cũng làm tăng nguy cơ nhiễm trùng. Cuối cùng, sự phá vỡ lớp bảo vệ thông thường của da, như vết thương hoặc nhiễm trùng bọ chét, sẽ khiến vật nuôi dễ bị nấm da hơn.
Chẩn đoán
Bác sĩ thú y sẽ thực hiện nuối cấy nấm từ các sợi lông được nhổ hoặc từ vảy da, kiểm tra mẫu lông bằng kính hiển vi, hoặc có thể bằng sinh thiết da nếu vật nuôi bị nấm da. Trong một số trường hợp, bác sĩ thú y sẽ sử dụng đèn Wood để xác định nơi lấy mẫu. Một số loại nấm ngoài da phát huỳnh quang khi tiếp xúc với ánh sáng từ đèn Wood, nhưng những loại khác thì không. Thử nghiệm bổ sung cũng có thể cần thiết.
Điều trị nấm da cho chó
Hầu hết các con chó có thể được điều trị nấm da ngoại trú, nhưng các thủ tục kiểm dịch nên được xem xét do tính chất lây nhiễm và truyền sang người của nhiều loại nấm da. Trong những trường hợp bệnh nhẹ, điều trị tại chỗ có thể là tất cả những gì cần thực hiện để tăng tốc độ phục hồi và giảm nguy cơ bệnh lây lan sang các động vật khác hoặc con người. Cạo lông của những thú cưng có lông dài có thể giúp các loại thuốc bôi tại chỗ tiếp xúc với da dễ dàng. Các lựa chọn điều trị bao gồm dùng vôi lưu huỳnh, nước rửa enilconazole và sữa tắm miconazole.
Đối với những trường hợp nặng hơn, bác sĩ thú y cũng sẽ kê đơn thuốc kháng nấm dạng uống như itraconazole, griseofulvin, fluconazole, terbinafine hoặc ketoconazol. Điều trị thường cần phải tiếp tục trong vài tháng và không nên dừng lại cho đến khi xét nghiệm chẩn đoán theo dõi cho thấy con chó không bị nấm da nữa. Nếu điều kiện cơ bản (như suy dinh dưỡng, dùng thuốc ức chế miễn dịch, v.v.) được cho là đóng một phần quan trọng trong sự phát triển nấm da ở chó thì cũng cần phải giải quyết vấn đề này.
Sinh hoạt và kiểm soát
Nuôi cấy nấm liên tục là cách tốt nhất để theo dõi phản ứng của chó để điều trị. Một số con vật sẽ tiến triển tốt hơn khi điều trị, nhưng nấm da vẫn còn trên lông, da hoặc móng vuốt của chúng. Nếu việc điều trị dừng lại quá sớm, con chó có thể tái phát bệnh và tiếp tục gây nguy hiểm cho các vật nuôi khác. Hầu hết các bác sĩ thú y sẽ đợi cho đến khi con chó không có dấu hiệu lâm sàng của nấm ngoài da nữa và ít nhất có một nuôi cấy nấm âm tính trước khi đề nghị ngừng điều trị. Ngoài ra, kiểm tra hoạt động của máu hàng tháng có thể được chỉ định cho những con chó sử dụng ketoconazol hoặc itraconazole vì những loại thuốc này có thể gây độc cho gan.
Cần phải kiểm tra hoặc điều trị các vật nuôi khác (và người) trong nhà mà có tiếp xúc với vật nuôi dương tính với nấm da để ngăn ngừa tình trạng tái nhiễm bệnh xảy ra.
Phòng ngừa nấm da
Vật nuôi đang được điều trị nấm da cần được cách ly để ngăn ngừa sự lây lan bệnh sang các động vật khác hoặc con người. Mang găng tay dùng một lần và làm sạch da và quần áo sau khi xử lý vật nuôi bị nhiễm bệnh. Để khử trùng nhà của bạn, hút bụi toàn bộ sàn nhà và đồ vật có bề mặt mềm và làm sạch các đồ vật có bề mặt cứng bằng một chất khử trùng hiệu quả như dung dịch thước tẩy pha loãng. Bác sĩ thú y của bạn có thể thực hiện một kế hoạch thích hợp để điều trị, theo dõi và khử nhiễm môi trường dựa trên các chi tiết cụ thể trong trường hợp của chó.
