Rối loạn của hệ thần kinh liên quan đến giấc ngủ và hoạt động thể chất ở chó
Chứng ngủ rũ (Narcolepsy) và chứng mất trương lực (cataplexy) là những rối loạn của hệ thần kinh. Chứng ngủ rũ xảy ra khi một con vật bị buồn ngủ quá mức vào ban ngày, thiếu năng lượng, hoặc mất ý thức ngắn. Các triệu chứng xảy ra theo cơn và tự biến mất. Chứng mất trương lực được đặc trưng bởi sự tê liệt cơ bất ngờ mà không mất ý thức. Con vật vẫn tỉnh táo và có thể tự theo dõi các hành động của nó bằng mắt trong suốt giai đoạn xảy ra triệu chứng. Chứng mất trương lực tương tự như chứng ngủ rũ, trong đó các triệu chứng là tự phát, xảy ra giai đoạn ngắn và có thể kết thúc ngay. Những rối loạn này khá phổ biến ở chó.
Các triệu chứng và các loại bệnh
Một con chó khi mắc những bệnh này không phải lúc nào cũng xảy ra các tình trạng thứ cấp hoặc cơ bản nào liên quan đến bệnh. Nếu kiểm tra thể chất sẽ cho thấy các phản ứng thể chất và thần kinh bình thường, không có bất thường rõ ràng. Đây không phải là căn bệnh nan y, nhưng nó đòi hỏi sự chú ý và nhận thức về bệnh cao. Các cơn co giật và tê liệt nhất thời có thể kéo dài từ vài giây đến 30 phút, thường xảy ra khi con chó ăn, chơi, vui mừng hoặc tham gia hoạt động giao phối. Những khoảnh khắc cảm xúc bị kích thích đóng vai trò là điều kiện và sự khởi phát của giai đoạn biểu hiện triệu chứng.
Khi con chó phát cơn bệnh ngủ rũ, nó sẽ thường bị sụp ngã, cơ bắp lỏng lẻo, và các cử động thể chất ngừng lại. Cứ như thể con chó đột nhiên rơi vào giấc ngủ sâu. Mắt khép kín nhưng tròng mắt cử động nhanh, như thể con chó đang ở trong giai đoạn rối loạn hành vi giấc ngủ REM. Trong giai đoạn chó bị mất trương lực, con chó ở trạng thái tê liệt, mặc dù đôi mắt của nó vẫn mở, và nó vẫn kiểm soát được các chuyển động của mắt. Con chó vẫn có ý thức và nhận biết được những gì đang xảy ra xung quanh nó trong lúc này. Thông thường, con chó sẽ thoát khỏi tình trạng này khi nó phản ứng lại với kích thích bên ngoài khác, chẳng hạn như khi nó nghe âm thanh lớn, hoặc khi nó được vuốt ve.
Một số triệu chứng thông thường của chứng ngủ rũ và chứng mất trương lực là:
- Các cơn bệnh diễn ra nhanh, không có biểu hiện cảnh báo rõ ràng về sự việc sắp xảy ra
- Mất ý thức đột ngột
- Liệt các chân, đầu và thân
- Các cơn bệnh kéo dài từ vài giây đến 30 phút
- Chuyển động mắt, co giật cơ bắp và rên rỉ khi xảy ra các triệu chứng
- Các cơn bệnh thường kết thúc khi được kích thích bằng cách vuốt ve, tiếng ồn lớn, v.v.
Nguyên nhân
- Di truyền ở các giống chó Labrador retrievers, poodles, dachshunds, and Doberman pinschers
- Có thể liên quan đến hệ thống miễn dịch của cơ thể
- Rối loạn thần kinh
- Vô căn (không rõ)
Chẩn đoán
Bác sĩ thú y sẽ thực hiện một cuộc kiểm tra sức khỏe toàn diện, bao gồm xét nghiệm hồ sơ hóa học máu, xét nghiệm tổng lượng máu hoàn chỉnh, phân tích nước tiểu và phân tích điện giải để loại trừ bất kỳ bệnh tiềm ẩn nào. Bạn cần cung cấp một lịch sử toàn diện về sức khỏe con chó của bạn, sự khởi đầu của các triệu chứng, và sự cố đã xảy ra có thể gây nên tình trạng này. Nếu bạn có thể ghi lại quá trình một cơn bệnh khi chó mắc chứng ngủ rũ hoặc chứng mất trương lực ở chú chó của bạn, nó có thể giúp bác sĩ tìm, dự đoán nguyên nhân dẫn đến chứng bệnh này. Nếu các cơn bệnh xảy ra liên tục, bác sĩ sẽ lưu ý để có thể quan sát trực tiếp được một giai đoạn. Một xét nghiệm xem chứng mất trương lực có liên quan đến thực phẩm hay không cũng có thể được thực hiện, vì nhiều con vật lên cơn bệnh mất trương lực xảy ra triệu chứng trong khi đang ăn.
Điều trị
Bác sĩ thú y sẽ tìm cách xác định nguyên nhân gây nên các triệu chứng. Bằng cách tìm các dấu hiệu khả dĩ, chẳng hạn như trong các hoạt động cụ thể thường ngày, thực phẩm, hoặc thời gian cụ thể ảnh hưởng, từ đó có thể dự đoán khá chắc chắn được khi nào cơn bệnh sẽ xuất hiện. Mặc dù bạn không thể ngăn chặn việc xuất hiện từng cơn của chứng ngủ rũ hoặc chứng mất trương lực, nhưng bạn có thể giảm tần suất và thời gian của chúng. Quan sát những dấu hiệu nhỏ khi triệu chứng sắp diễn ra, và chuẩn bị sẵn sàng để nhẹ nhàng đưa con chó của bạn ra khỏi tình trạng đó cũng như giúp nó vượt qua tình hình đó nhanh chóng. Những triệu chứng này có vẻ nghiêm trọng, nhưng chúng không đe doạ tính mạng. Con chó của bạn không bị tổn thương tinh thần và cũng không đau đớn thể xác trong lúc nó trải qua những cơn bệnh rối loạn này, và cũng không cần lo lắng nếu nó bị nghẹn và/hoặc khó thở khi cơn bệnh xảy ra lúc nó đang ăn. Nếu các khoảng thời gian xảy ra các cơn bệnh là thường xuyên, và xảy ra trong các tình huống dễ bị tổn thương, hoặc đáng lo ngại, bác sĩ thú y có thể kê thuốc cho chó để giúp kiểm soát tần suất và thời gian phát sinh cơn bệnh.
Chăm sóc
Nếu con chó đang ở trong tình trạng có triệu chứng bệnh, bạn cần giám sát các hoạt động của nó khi nó thực hiện các hành động có thể khiến nó dễ dàng bị tổn thương. Sinh sản hoặc giao phối, có thể khiến chúng bị phấn khích, dẫn đến xuất hiện cơn bệnh vào lúc này, và tình hình đó đặt con chó của bạn vào trạng thái dễ bị tổn thương. Các tình huống khác mà con chó của bạn có thể cảm thấy bị áp lực về mặt tinh thần là trong các hoạt động như săn bắn, bơi lội, tập thể dục, chơi trong công viên và gặp gỡ những người lạ hoặc động vật mới. Vì thế, bạn sẽ cần phải nhận thức và cảnh giác để con chó của bạn không rơi vào các tình huống như vậy. Bạn nên giữ chó trong nhà hoặc trong một môi trường an toàn để nó không có nguy cơ bị tấn công từ các động vật khác hoặc các tác nhân khác.
