Rối loạn của hệ thần kinh liên quan đến giấc ngủ và hoạt động thể chất ở mèo
Chứng ngủ rũ (Narcolepsy) và chứng mất trương lực (cataplexy) là các rối loạn ảnh hưởng đến cách thức hoạt động thể chất của con vật, là những rối loạn của hệ thần kinh, hiếm gặp nhưng đã được nghiên cứu kỹ lưỡng. Chứng ngủ rũ xảy ra khi một con vật bị buồn ngủ quá mức vào ban ngày, thiếu năng lượng, hoặc mất ý thức ngắn. Các triệu chứng xảy ra theo cơn và tự biến mất. Chứng mất trương lực được đặc trưng bởi sự tê liệt cơ bất ngờ mà không mất ý thức. Con mèo bị mắc chứng mất trương lực vẫn tỉnh táo và có thể tự theo dõi các hành động của nó bằng mắt trong suốt giai đoạn xảy ra triệu chứng. Chứng mất trương lực tương tự như chứng ngủ rũ, trong đó các triệu chứng là tự phát, xảy ra giai đoạn ngắn và có thể kết thúc ngay. Con vật có thể bị ảnh hưởng bởi một hoặc cả hai chứng rối loạn này.
Các triệu chứng và các loại bệnh
Một con mèo khi mắc những bệnh này không phải lúc não cũng xảy ra các tình trạng thứ cấp hoặc cơ bản nào liên quan đến bệnh. Nếu kiểm tra thể chất sẽ cho thấy các phản ứng thể chất và thần kinh bình thường, không có bất thường rõ ràng. Đây không phải là căn bệnh nan y, nhưng nó đòi hỏi sự chú ý và nhận thức về bệnh cao. Các cơn co giật và tê liệt nhất thời có thể kéo dài từ vài giây đến 30 phút, thường xảy ra khi con mèo đang ăn, chơi, vui mừng hoặc tham gia hoạt động giao phối. Chứng mất trương lực nói riêng được đặc trưng bởi các cơn xảy ra vào những thời điểm cảm xúc cao. Trong một cơn bệnh ở chứng ngủ rũ, con mèo bị ảnh hưởng thường suy sụp, cơ bắp lỏng lẻo và các hoạt động thể chất tạm thời ngưng lại. Cứ như thể con mèo đột nhiên rơi vào giấc ngủ sâu. Mắt khép kín nhưng tròng mắt cử động nhanh, như thể con mèo đang ở trong giai đoạn rối loạn hành vi giấc ngủ REM. Trong giai đoạn cơn bệnh mất trương lực, mèo ở trạng thái tê liệt, mặc dù đôi mắt của nó vẫn mở, và nó vẫn kiểm soát được các chuyển động của mắt. Thông thường, con mèo sẽ thoát khỏi tình trạng này khi nó phản ứng lại với kích thích bên ngoài khác, chẳng hạn như khi nó nghe âm thanh lớn, hoặc khi nó được vuốt ve
Một số triệu chứng thông thường của chứng ngủ rũ và chứng mất trương lực là:
- Các cơn bệnh diễn ra nhanh, không có biểu hiện cảnh báo rõ ràng về sự việc sắp xảy ra
- Mất ý thức đột ngột
- Liệt các chân, đầu và thân
- Các cơn bệnh kéo dài từ vài giây đến 30 phút
- Chuyển động mắt, co giật cơ bắp và rên rỉ khi xảy ra các triệu chứng
- Các cơn bệnh thường kết thúc khi được kích thích bằng cách vuốt ve, tiếng ồn lớn, v.v.
Nguyên nhân
Nói chung, chứng ngủ rũ và chứng mất trương lực được phân loại là vô căn, vì không tìm ra nguyên nhân cơ bản. Một số nguyên nhân được nghi ngờ vẫn đang được nghiên cứu là các rối loạn của hệ miễn dịch và rối loạn thần kinh.
Chẩn đoán
Bác sĩ thú y sẽ thực hiện một cuộc kiểm tra sức khỏe lâm sàng toàn diện cho mèo của bạn, bao gồm xét nghiệm hồ sơ hóa học máu, xét nghiệm tổng lượng máu hoàn chỉnh, phân tích nước tiểu và phân tích điện giải để loại trừ bất kỳ bệnh lý có từ trước nào. Bạn cần cung cấp một lịch sử toàn diện về sức khỏe con mèo của bạn, sự khởi đầu của các triệu chứng, và sự cố đã xảy ra có thể gây nên tình trạng này. Nếu bạn có thể ghi lại quá trình một cơn bệnh khi mèo mắc chứng ngủ rũ hoặc chứng mất trương lực, nó có thể giúp bác sĩ tìm, dự đoán nguyên nhân dẫn đến chứng bệnh này. Nếu các cơn bệnh xảy ra liên tục, bác sĩ sẽ lưu ý để có thể quan sát trực tiếp được một giai đoạn. Một xét nghiệm xem chứng mất trương lực có liên quan đến thực phẩm hay không cũng có thể được thực hiện, vì nhiều con vật lên cơn bệnh mất trương lực xảy ra triệu chứng trong khi đang ăn.
Điều trị
Bác sĩ thú y sẽ tìm cách xác định nguyên nhân gây nên các cơn bệnh bằng cách lập biểu đồ các mẫu hành vi ở con mèo của bạn trước khi cơn bệnh diễn ra. Bằng cách thống kê các dấu hiệu này, chẳng hạn như trong các hoạt động cụ thể thường ngày, thực phẩm, hoặc thời gian cụ thể ảnh hưởng, bạn có thể dự đoán khá chắc chắn được khi nào cơn bệnh sẽ xuất hiện. Mặc dù bạn không thể ngăn chặn việc xuất hiện từng cơn của chứng ngủ rũ hoặc chứng mất trương lực, nhưng bạn có thể giảm tần suất và thời gian của chúng. Quan sát những dấu hiệu nhỏ khi triệu chứng sắp diễn ra, và chuẩn bị sẵn sàng để nhẹ nhàng đưa con mèo của bạn ra khỏi tình trạng đó cũng như giúp nó vượt qua tình hình đó nhanh chóng. Những triệu chứng này có vẻ nghiêm trọng, nhưng chúng không đe doạ tính mạng. Con mèo của bạn không bị tổn thương tinh thần và cũng không đau đớn thể xác trong lúc nó trải qua những cơn bệnh rối loạn này, cũng không cần lo lắng nếu nó bị nghẹn hoặc khó thở khi cơn bệnh xảy ra lúc nó đang ăn. Nếu các khoảng thời gian xảy ra các cơn bệnh là thường xuyên, và xảy ra trong các tình huống dễ bị tổn thương, hoặc đáng lo ngại, bác sĩ thú y có thể kê thuốc cho mèo để giúp kiểm soát tần suất và thời gian phát sinh cơn bệnh.
Chăm sóc
Nếu mèo đang ở trong tình trạng có triệu chứng bệnh, bạn cần giám sát các hoạt động của mèo khi nó thực hiện các hành động có thể khiến nó dễ dàng bị tổn thương. Ví dụ, hoạt động giao phối có thể khiến chúng bị phấn khích, gây ra một cơn bệnh; gặp gỡ những người lạ hoặc động vật mới, hoặc chơi đùa bên ngoài, có thể đặt con mèo của bạn vào một tình huống mà nó dễ bị tổn thương do khi có cơn bệnh, nó không còn khả năng tự vệ hoặc bỏ chạy. Như vậy, bạn cần có nhận thức về việc này và bảo vệ mèo của bạn khỏi những tình huống dễ xảy ra vấn đề như vậy, tốt nhất, bạn nên luôn giữ mèo ở trong nhà.
