Encephalitozoonosis (microsporidiosis) ở chó
Encephalitozoon cuniculi (E.cuniculi) là một loại ký sinh trùng đơn bào ở chó, có khả năng lây lan và gây tổn thương phổi, tim, thận và não, ảnh hưởng đáng kể đến khả năng hoạt động của các cơ quan này. Bệnh này cũng thường được gọi là microsporidiosis, do E.cuniculi là ký sinh trùng thuộc loài microsporidia.
Đây là một bệnh nhiễm trùng tương đối hiếm gặp ở chó và thường phổ biến ở thỏ. Nhiễm trùng microsporidial thường lây qua các tuyến mũi và miệng, khi chó liếm/ngửi nước tiểu chứa ký sinh trùng của một con chó khác. Chính vì vậy, chó nuôi nhốt trong chuồng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Tuy nhiên, do microsporidia có thể tồn tại ngoài môi trường trong thời gian dài, nên có thể coi như bất cứ con chó nào đi ra ngoài đều dễ bị nhiễm trùng.
Việc điều trị bệnh sẽ dựa nhiều vào kinh nghiệm, với phương pháp điều trị chủ yếu là dùng các liệu pháp hỗ trợ. Trong hầu hết các trường hợp, chó bị nhiễm bệnh sẽ hồi phục hoàn toàn mà không cần điều trị y tế, nhưng bệnh thường gây tử vong cho chó con (thường gặp nhất khi bào thai phát triển trong tử cung, hoặc trong khi cho con bú). Chó con có thể bị chết trước khi sinh, hoặc sẽ chết non do không phát triển khỏe mạnh.
Ký sinh trùng này có thể lây nhiễm sang người, đặc biệt là những người bị suy giảm miễn dịch. Do đó, cần vệ sinh môi trường bằng cồn 70 độ để làm sạch chỗ bị dính nước tiểu và khu vực sinh sống của chó.
Triệu chứng và các dạng bệnh
- Nhiễm trùng sơ sinh (xuất hiện khi chó khoảng ba tuần tuổi)
- Lớn chậm
- Lông thưa, nhỏ
- Không phát triển bình thường
- Suy thận tiến triển
- Biến chứng thần kinh
- Chó trưởng thành
- Bất thường ở não
- Hung hăng
- Co giật
- Mù
- Suy thận tiến triển
Nguyên nhân
Do nước tiểu chứa E.cuniculi, thường lây lan/mắc phải do liếm và ngửi.
Chẩn đoán
Bác sĩ thú y sẽ tiến hành khám sức khỏe toàn diện cho chó sau khi có hồ sơ sức khỏe của chó. Sau đó, bạn sẽ cần cung cấp càng nhiều thông tin càng tốt về sức khỏe của chó và các triệu chứng dẫn đến bệnh này. Nếu chó mới sinh gần đây hoặc chó con đang được điều trị, chó con có thể rất bé và có bộ lông xơ xác.
Do một số con chó thể hiện sự hung hăng bất thường, bác sĩ có thể muốn kiểm tra bệnh dại và bệnh care. Nếu chó đã lớn, nó có thể có tầm nhìn hạn chế, bị mù hoàn toàn hoặc có cơn động kinh không thường xuyên. Bác sĩ sẽ yêu cầu xét nghiệm thành phần hóa học máu, xét nghiệm công thức máu toàn bộ và phân tích nước tiểu để xem những cơ quan nào đang bị nhiễm ký sinh trùng. Có thể nhìn thấy các bào tử nhiễm trùng trong nước tiểu đã được nhuộm màu dưới kính hiển vi.
Điều trị
Nhiều con chó sẽ tự phục hồi hoàn toàn nếu nhiễm trùng không tiến triển thành bệnh thận hoặc bệnh não. Có thể dùng điều trị hỗ trợ cùng với một loại thuốc diệt nấm cho đến khi cơ thể đã hết nhiễm trùng. Nếu chó bị bệnh não hoặc thận nặng thì có thể dẫn đến tử vong.
Chăm sóc
Tránh dính phải nước tiểu từ một con chó bị bệnh này. Nếu có thể, bạn nên để chó ở phòng khám thú y cho đến khi nước tiểu của nó không còn lây nhiễm nữa. Nếu bạn giữ chó ở nhà, hãy để chó trong một khu vực kín có nền trơn, dễ dàng để khử trùng bề mặt. Nhờ đó bạn có thể dùng dung dịch cồn ethanol 70% đổ vào chỗ có nước tiểu của chó để tiêu diệt bào tử (nếu nước tiểu rơi ra sàn). Có thể dùng thảm trải sàn và chăn/khăn trải giường dùng một lần để giúp dọn dẹp kĩ càng hơn.
Những người bị tổn thương hệ miễn dịch có nguy cơ lây bệnh cao nhất từ chó nhà họ, vì vậy, những người này nên nhờ người khác chăm sóc chó cho đến khi không còn lây nhiễm bệnh nữa hoặc thực hiện mọi biện pháp phòng ngừa cần thiết để bảo vệ bản thân khi chăm sóc chó (ví dụ: mặt nạ, găng tay dùng một lần).
