Dị tật mắt collie ở chó

Bất thường mắt collie ở chó

Bất thường mắt collie, còn được gọi là dị tật mắt collie, là một tình trạng bẩm sinh di truyền. Các nhiễm sắc thể quyết định sự phát triển của mắt bị đột biến, do đó màng mạch (tập hợp các mạch máu hấp thụ ánh sáng tán xạ và nuôi dưỡng võng mạc) bị chậm phát triển. Đột biến cũng có thể dẫn đến các dị tật khác trong mắt với những hậu quả nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như bong võng mạc. Khi đột biến này xảy ra, nó luôn ở cả hai mắt, mặc dù một mắt có thể bị nặng hơn so với mắt kia. Khoảng 70-97% chó collie lông ngắn (smooth) và collie lông dài (rough) ở Mỹ và Anh bị ảnh hưởng, và khoảng 68% chó collie lông dài ở Thụy Điển bị ảnh hưởng. Chó Border Collie cũng bị ảnh hưởng, nhưng ở mức thấp hơn 2 đến 3% Tình trạng này cũng được thấy ở các giống chó Australian Shepherd, Shetland Sheepdog, Lancashire Heeler, và những giống chó chăn gia súc khác.

Triệu chứng và phân loại

Trong khi bác sĩ thú y có thể xác định thông qua phân tích di truyền xem chó của bạn có bị dị tật này hay không, có thể không có triệu chứng, cho đến khi sự khởi phát tình trạng mù báo hiệu cho bạn về vấn đề này. Bệnh này có nhiều giai đoạn, một số giai đoạn sẽ rõ ràng hơn những giai đoạn khác, dẫn đến kết quả cuối cùng. Một số tình trạng liên quan có thể xảy ra với loại dị tật này là tật mắt nhỏ, với nhãn cầu nhỏ hơn đáng kể so với bình thường; tật mắt lõm, trong đó nhãn cầu bị trũng sau vào hốc mắt một cách bất thường; khoáng hóa phía trước nhu mô giác mạc – tức là, mô liên kết của giác mạc (lớp trong suốt ở phía trước của mắt) đã bị khoáng hóa, và như có một vết vẩn đục che phủ mắt; và một ảnh hưởng ít rõ ràng hơn đối với việc kiểm tra, đó là nếp gấp võng mạc, nơi hai lớp võng mạc không hình thành cùng nhau đúng cách.

Nguyên nhân

Nguyên nhân gây dị tật mắt collie là bất thường ở nhiễm sắc thể 37. Nó chỉ xảy ra ở động vật có nguồn gốc, hoặc bố mẹ, mang đột biến di truyền. Bố mẹ có thể không bị ảnh hưởng bởi đột biến, và do đó có thể không được chẩn đoán có sự bất thường, nhưng con cái có thể bị ảnh hưởng, đặc biệt là khi cả hai bố mẹ đều mang đột biến. Người ta cũng nghi ngờ rằng các gen khác có thể liên quan, điều này sẽ giải thích tại sao chứng rối loạn này lại nghiêm trọng ở một số chó collie và quá nhẹ đến nỗi không gây ra triệu chứng gì ở những con khác.

Chẩn đoán

Bác sĩ thú y sẽ tiến hành kiểm tra mắt toàn diện để xác định mức độ dị tật. Điều này có thể được thực hiện khi chó của bạn vẫn còn là chó con, và được khuyến cáo. Bong võng mạc là tình trạng phổ biến nhất trong năm đầu tiên, và có thể được ngăn ngừa hoặc giảm thiểu nếu được phát hiện sớm. Tham khảo ý kiến bác sĩ thú y về thị lực của chó. Nếu bệnh được chẩn đoán, ban đầu nó sẽ không xấu đi, trừ khi có tật khuyết — một lỗ trong thủy tinh thể, màng mạch, võng mạc, mống mắt, hoặc đĩa thị giác. Tật khuyết có thể nhỏ và có rất ít ảnh hưởng đến thị lực, hoặc nó có thể là một lỗ lớn lấy mất đi quá nhiều cấu trúc mắt và dẫn đến mù một phần hoặc hoàn toàn, hoặc bong võng mạc. Tật khuyết, nếu được phát hiện, sẽ cần được bác sĩ thú y theo dõi cẩn thận. Một số bệnh nhân có dị tật nhỏ có thể phát triển sắc tố trên vùng bị ảnh hưởng nhưng sẽ xuất hiện bình thường. Vì lý do này, nên kiểm tra sớm cho chó collie (hoặc chó chăn gia súc) trong 6-8 tuần đầu đời.

Điều trị

Tình trạng này không thể hồi phục được. Tuy nhiên, đối với một số dị tật, phẫu thuật đôi khi có thể được sử dụng để giảm thiểu ảnh hưởng của rối loạn này. Phẫu thuật laser là một phương pháp mà bác sĩ thú y có thể đề xuất. Phẫu thuật lạnh, sử dụng nhiệt độ cực lạnh để phá hủy tế bào hoặc mô không mong muốn, là một lựa chọn khác để ngăn ngừa tình trạng bong võng mạc hoặc tình trạng hư hỏng thêm. Trong một số trường hợp, phẫu thuật thậm chí có thể được sử dụng để giúp gắn lại võng mạc.

Chăm sóc

Nếu có tật khuyết, chó của bạn nên được theo dõi cẩn thận trong năm đầu đời cho các dấu hiệu bong võng mạc; sau một năm, tình trạng bong võng mạc hiếm khi xảy ra.

Phòng ngừa

Về phòng ngừa, không có cách nào để ngăn chặn tình trạng này xảy ra khi đã mang thai. Cách duy nhất để loại trừ đặc điểm này là không gây giống chó có những bất thường về nhiễm sắc thể. Đồng thời, việc gây giống những con chó bị ảnh hưởng nhẹ với những con chó bị ảnh hưởng nhẹ hoặc con mang mầm bệnh khác có thể dẫn đến con cái bị ảnh hưởng nhẹ. Tuy nhiên, bất kỳ mức độ nghiêm trọng nào cũng có thể được tạo ra bởi những sự gây giống này. Gây giống những con bị bệnh nặng hơn rất có khả năng tạo ra chó con bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Một nghiên cứu đã khảo sát 8.1204 con chó collie lông dài ở Thụy Điển trong thời gian 8 năm (76% tổng số chó collie được đăng ký ở Thụy Điển) và thấy rằng những người lai giống có xu hướng loại trừ chó có tật khuyết nhưng vẫn tiếp tục gây giống những con có nhiễm sắc thể bị lỗi. Từ năm 1989 đến năm 1997, xu hướng này dẫn đến sự gia tăng đáng kể các trường hợp nhiễm sắc thể bị lỗi, từ 54% đến 68%, và tỷ lệ tật khuyết cũng tăng lên, từ 8,3% lên 8,5%. Một tác dụng phụ khác là kích thước lứa đẻ giảm đáng kể khi ít nhất một trong hai bố mẹ bị tật khuyết.