Thoái hóa võng mạc ở chó
Võng mạc là phần màng mô bên trong mắt, là phần nhạy sáng của mắt hoạt động như chiếc máy ảnh của não, truyền hình ảnh qua các cấu trúc tế bào que và tế bào hình nón, cho phép con vật trải nghiệm việc nhìn được. Võng mạc là một phần của hệ thống thần kinh trung ương (CNS) và là phần duy nhất của hệ thống thần kinh trung ương có thể dễ dàng chụp ảnh và kiểm tra. Khi mắc chứng thoái hoá võng mạc, các tế bào võng mạc bắt đầu bị suy giảm chức năng, dẫn đến thị lực bị suy yếu hoặc thậm chí bị mù. Có nhiều nguyên nhân gây thoái hoá võng mạc.
Triệu chứng và các dạng bệnh
- Không nhìn được vào ban đêm trở thành không nhìn được cả vào ban ngày
- Đồng tử giãn nở
- Không có khả năng nhìn rõ trong ánh sáng chói
- Trong một số trường hợp, có thể chỉ có tầm nhìn trung tâm bị mất, con vật vẫn giữ được tầm nhìn ngoại vi
- Đồng tử có phản ứng bất thường với ánh sáng
- Cấu trúc võng mạc phát hiện có bất thường khi bác sĩ kiểm tra bằng kính soi đáy mắt; có khả năng bị đục thuỷ tinh thể
- Gan cũng có thể bị ảnh hưởng, có thể bị béo phì
- Có thể bị mù đột ngột do mắc phải hội chứng thoái hoá võng mạc đột ngột (SARDS).
- Giống chó
- Chứng teo võng mạc tiến triển (PRA) là chứng bệnh chuyển biến xấu theo thời gian, và đặc biệt là ở các giống chó collies, Irish setters, miniature poodles, cocker spaniels, Briards hay Labrador retrievers, mastiffs, giống chó có liên kết gen với Samoyeds hay Siberian huskies
- Chứng teo võng mạc tiến triển trung ương (bệnh về mắt dẫn đến mất thị lực trung tâm, nhưng vẫn có thể duy trì thị lực ngoại biên trong nhiều năm) có thể thấy ở Labrador retrievers
- Chứng rối loạn thoái hoá thần kinh (một rối loạn hệ thần kinh khiến xuất hiện vết sưng và / hoặc thay đổi ở một số tế bào võng mạc) xảy ra ở hầu hết các giống chó
- Bệnh không có khả năng nhìn thấy rõ ràng trong ánh sáng chói (được gọi là hemeralopia) có thể xảy ra ở giống chó Malamutes Alaska
- Mù đột ngột do thoái hóa võng mạc đột ngột hay còn gọi là bệnh SARD phổ biến hơn ở chó vài đến nhiều năm tuổi; 70% xảy ra với chó cái.
- Độ tuổi và phạm vi
- Teo võng mạc tiến triển sớm có thể xảy ra với chó từ ba bốn tháng tuổi đến hai năm tuổi
- Dấu hiệu lâm sàng của teo võng mạc tiến triển muộn xảy ra ở chó lớn hơn, khoảng 4-6 năm tuổi
Nguyên nhân
- Di truyền
○ Thoái hóa di truyền là phổ biến
○ Đặc trưng bởi sự hình thành và phát triển của một nhóm tế bào bị lỗi, dần dần trở nên kém chức năng qua các thế hệ - Thoái hóa
○ Bệnh tăng nhãn áp lâu dài, sẹo viêm hoặc tách võng mạc do chấn thương
Cấu trúc bất thường
○ Cấu trúc bất thường lúc mới sinh hoặc phát triển bất thường ở võng mạc theo năm tháng - Trao đổi chất
○ Không đủ hoặc dư thừa một số enzym nhất định - Ung thư
○ Ung thư từ các bộ phận khác của cơ thể đã lan đến võng mạc - Dinh dưỡng
○ Thiếu Vitamin A hoặc E - Truyền nhiễm / Miễn dịch
○ Nhiễm trùng võng mạc hoặc nhiễm trùng lây lan từ các bộ phận khác của cơ thể
Vô căn (Nguyên nhân không xác định)
○ Bị mù đột ngột do hội chứng thoái hóa võng mạc đột ngột (SARDS) - Nhiễm độc
○ Phản ứng bất lợi đối với các loại thuốc cụ thể
Chẩn đoán
Bạn cần cung cấp cho bác sĩ lịch sử toàn diện về tình hình sức khoẻ chú chó của bạn, khi bắt đầu xuất hiện các triệu chứng và các sự cố khả dĩ có thể dẫn đến tình trạng này, chẳng hạn như chấn thương hoặc tiếp xúc với các chất độc hại. Chế độ ăn của chó cũng sẽ được xem xét vì đây cũng có thể là nguyên nhân tác động.
Bác sĩ thú y sẽ thực hiện việc khám sức khoẻ toàn diện cho chó của bạn, xem xét loài giống để xem liệu có khả năng mắc bệnh từ di truyền hay không. Các xét nghiệm trong phòng thí nghiệm tiêu chuẩn bao gồm hồ sơ hoá học máu, xét nghiệm lượng máu hoàn chỉnh, xét nghiệm điện phân và phân tích nước tiểu, để loại trừ các nguyên nhân gây bệnh khác.
Việc khám sức khoẻ sẽ đi cùng với khám mắt toàn diện sử dụng một kính hiển vi đèn khe. Trong quá trình kiểm trả, võng mạc ở mặt sau của mắt sẽ được quan sát kỹ càng xem có bất kỳ bất thường nào không và hoạt động xung điện của võng mạc cũng sẽ được đo lại.
Xét nghiệm di truyền cũng có thể cần thực hiện nếu chó của bạn thuộc giống dễ mắc bệnh di truyền về võng mạc. Ngoài ra, nguyên nhân nội tiết tố cũng có thể gây nên bệnh về võng mạc, và điều này cũng sẽ được xem xét. Chụp X-quang, chụp cắt lớp vi tính (CT) và chụp cộng hưởng từ (MRI) có thể được sử dụng hiệu quả để loại trừ sàng lọc ảnh hưởng của những bất thường về nội tiết tố.
Điều trị
Không có cách chữa trị triệt để cho bệnh thoái hoá võng mạc. Vì chế độ ăn uống có thể gây thoái hoá võng mạc, nên bạn cần cung cấp cho chó chế độ ăn uống cân bằng (ăn tạp), ít chất béo có thể cải thiện hoặc giảm thiểu sự thoái hoá đã xảy ra. Việc phẫu thuật sẽ không được chỉ định nếu mắt của chó không bị mù và không đau. Hiện tại, không có loại thuốc nào có thể hoàn toàn chữa trị thoái hoá võng mạc.
Chăm sóc
Những con chó bị mù do thoái hoá võng mạc thường không đau đớn, vì vậy chúng có thể tiếp tục sống khoẻ manh bình thường một khi chúng đã học cách bù đắp cho sự khiếm khuyết ở mắt bằng cách phát triển các giác quan khác của chúng.
Hãy để ý trông chừng chú chó của bạn một cách cẩn thận để chúng không bị thương hoặc bị tấn công. Cần có các cuộc tái khám để bác sĩ thú y kiểm tra mắt chú chó của bạn, tránh thoái hoá võng mạc nặng thêm tiến triển thành đục thuỷ tinh thể, bệnh tăng nhãn áp hoặc viêm màng bồ đào.
Không để chó của bạn tiếp tục sinh sản một khi nó đã được chẩn đoán bị thoái hoá võng mạc, vì bệnh thường được di truyền qua gen. Để ngăn ngừa thoái hoá võng mạc gây ra bởi chế độ ăn uống không đầy đủ hãy đảm bảo nuôi chó của bạn với một chế độ ăn uống cân bằng (ăn tạp), ít chất béo.
