Viêm gân cơ nhị đầu vai, đứt gân cơ nhị đầu vai và rách gân cơ trên gai ở chó
Khớp vai là một loại khớp cầu. Ở động vật bốn chân, khớp vai được tạo thành từ xương bả vai và xương chân của chân trước. Những xương này được hỗ trợ bởi dây chằng và gân. Dây chằng là một dải mô liên kết hoặc mô sợi nối liền hai xương hoặc sụn ở khớp, còn gân là một dải mô liên kết hoặc mô sợi nối liền cơ với xương.
Ngoài bệnh thoái hóa khớp xương (xương và sụn phát triển bất thường, tạo nên vạt sụn trong khớp), viêm dây chằng và viêm gân vai là nguyên nhân chủ yếu gây ra tình trạng đau khớp vai. Đây là bệnh thường gặp khi xương đã phát triển hoàn thiện ở những giống chó có kích thước trung bình đến lớn, khoảng một tuổi trở lên. Độ tuổi trung bình khi chó mắc bệnh này là từ 3 đến 7 tuổi.
Triệu chứng và các dạng bệnh
- Các triệu chứng sẽ phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng và tính chất lâu dài của bệnh
- Giảm khối lượng cơ bắp là triệu chứng xuất hiện ở tất cả các bệnh liên quan đến khớp vai
- Viêm gân cơ nhị đầu vai (viêm màng cứng và viêm bao quanh gân cơ nhị đầu vai- ở phía trước xương bả vai)
- Đứt gân cơ nhị đầu vai (chân trước)
- Rách hoặc gãy gân cơ trên gai (gân nối giữa xương bả vai với xương chân của chân trước)
Các dấu hiệu khởi phát thường khó phát hiện
Thường kéo dài vài tháng
Chấn thương ở chân hoặc vai có thể là nguyên nhân gây bệnh
Chân đôi lúc đi khập khiễng khiến chó khó vận động
Thời gian vung chân ngắn và hạn chế do đau khi duỗi và uốn cong vai
Đau không đều khi dùng vai
Các dấu hiệu tương tự như viêm gân cơ nhị đầu vai
Có thể khởi phát đột ngột (cấp tính) do một chấn thương mới gặp
Các triệu chứng thường khó đoán, mãn tính khiến khó vận động
Vôi hóa gân cơ trên gai (khớp vai) – một triệu chứng khởi phát thường khó phát hiện
Tình trạng đi khập khiễng mãn tính khiến khó hoạt động
Triệu chứng tương tự như vôi hóa gân cơ trên gai.
Co rút cơ vai – thường khởi phát đột ngột (cấp tính), xảy ra trong một thời gian vận động ngoài trời với cường độ cao (như săn bắn).
Vai dần dần đỡ đau và đỡ khập khiễng trong vòng hai tuần
Nếu không được điều trị, tình trạng này sẽ thành mãn tính, chó đi khập khiễng kéo dài, thường diễn ra 3 đến 4 tuần sau đó; mặc dù có thể không bị đau
Giảm khối lượng cơ bắp của cơ dưới gai (teo cơ)
Khi chó đi lại, chân sau ngoặt một vòng cung xa ra khỏi cơ thể, do bàn chân bị kéo lên trước
Nguyên nhân
- Do chấn thương gián tiếp hoặc trực tiếp.
- Chấn thương căng cơ lặp đi lặp lại (chấn thương gián tiếp) là nguyên nhân phổ biến nhất
- Quá sức hoặc mệt mỏi
- Không chuẩn bị trước khi thực hiện các hoạt động thể thao (ít vận động trước đó, thừa cân hoặc chuẩn bị không phù hợp)
Chẩn đoán
Bác sĩ sẽ chụp X-quang cho chó để xác định các vấn đề của vai. Siêu âm và chụp cộng hưởng từ (MRI) có thể giúp kiểm tra chấn thương cơ, viêm hoặc đứt gân cơ nhị đầu vai, đồng thời tiết lộ vị trí của mật độ canxi gần rãnh gian củ, nơi đầu dài gân cơ nhị gặp phần trên của xương chân. Chọc dịch khớp và phân tích chất lỏng từ khớp sẽ giúp xác định bệnh bên trong khớp. Nội soi khớp vai sẽ giúp chẩn đoán viêm hoặc đứt gân cơ nhị, và xác nhận hoặc loại trừ bệnh khớp. Phương pháp chẩn đoán này được thực hiện bằng kính nội soi khớp được trang bị đặc biệt – một thiết bị hình ống có thể đưa vào khớp để lấy chất lỏng, mô hoặc các chất khác để phân tích. Kính nội soi bao gồm một camera để kiểm tra trực quan, và có thể được trang bị các công cụ để loại bỏ các mẫu và xử lý khoang hoặc cấu trúc bên trong.
Điều trị
Nếu bệnh nặng và kéo dài, chó sẽ phải nhập viện để can thiệp phẫu thuật. Nếu tình trạng bệnh không nghiêm trọng, chó có thể được điều trị ngoại trú, đặc biệt nếu phát hiện sớm các vấn đề về khớp vai.
Với viêm gân cơ nhị đầu vai (viêm gân và viêm bao quanh gân cơ nhị), có 50-75% cơ hội thành công khi điều trị nội khoa. Bác sĩ thường yêu cầu phẫu thuật khi có dấu hiệu mãn tính và chó không đáp ứng với điều trị không xâm lấn. Đứt gân cơ nhị đầu vai thường phải phẫu thuật. Vôi hóa gân cơ vai có thể được phát hiện ngẫu nhiên và có thể cần phẫu thuật sau khi đã loại trừ các nguyên nhân khác và điều trị y tế không thành công. Rách hoặc gãy gân cơ vai thường phải phẫu thuật do mảnh xương sẽ gây kích thích gân. Co rút cơ vai cũng cần phải phẫu thuật.
Dùng túi chườm lạnh (hay còn gọi là liệu pháp áp lạnh) ngay sau phẫu thuật có thể giúp giảm viêm và sưng tại vị trí phẫu thuật. Cần chườm túi cho chó từ năm đến mười phút mỗi tám giờ trong ba đến năm ngày sau khi phẫu thuật, hoặc theo chỉ dẫn của bác sĩ. Massage và các bài tập chuyển động có thể cải thiện tính linh hoạt và giảm tình trạng mất cơ (teo cơ) sau giai đoạn phục hồi ban đầu. Bác sĩ sẽ tư vấn cho bạn khi nào nên bắt đầu tập vật lý trị liệu cho chó của mình.
Chó sẽ không được tham gia các hoạt động ngoài trời trong bốn đến sáu tuần. Sau phẫu thuật, mức độ hoạt động chó có thể tham gia sẽ tùy thuộc vào phẫu thuật đã thực hiện; bác sĩ sẽ cung cấp hướng dẫn về các hoạt động và hạn chế sau phẫu thuật. Bạn cần phải làm theo các hướng dẫn của bác sĩ để tránh tái phát hoặc khiến chó yếu hơn. Cho chó hoạt động bình thường lại sớm sẽ có khả năng làm các triệu chứng xấu đi và khiến bệnh thành mãn tính.
Bạn cũng cần kiểm soát cân nặng của chó, để không bị áp lực quá mức lên chân và gân. Tùy thuộc vào trọng lượng ban đầu của chó, bác sĩ có thể sẽ đề nghị một chế độ ăn kiêng nghiêm ngặt để giảm cân, hoặc chỉ đơn giản để ngăn ngừa tăng cân.
Chăm sóc
Hầu hết chó cần tối thiểu một đến hai tháng để phục hồi chức năng sau khi điều trị. Điều trị bằng thuốc cho viêm gân cơ nhị đầu vai thường thành công sau một hoặc hai lần, chiếm 50-75%, và không dẫn đến mãn tính. Điều trị bằng phẫu thuật cho viêm gân cơ nhị đầu vai cho kết quả tốt, chiếm 90% trường hợp thành công. Chó sẽ cần được phục hồi chậm, tăng dần các chuyển động vật lý. Để phục hồi chức năng đầy đủ có thể mất từ hai đến tám tháng.
Phẫu thuật điều trị cho đứt gân cơ nhị đầu vai có tiên lượng rất tốt; hơn 85% chó cho thấy chức năng được cải thiện. Phẫu thuật điều trị vôi hóa gân cơ trên gai có tiên lượng tốt; có thể tái phát nhưng không phổ biến. Điều trị phẫu thuật cho đứt hoặc rách gân cơ trên gai có tiên lượng tốt; có thể tái phát nhưng không phổ biến. Phẫu thuật điều trị co rút cơ dưới gai cũng có tiên lượng tốt; chó lấy lại được chức năng chân bình thường với thời gian phục hồi và vật lý trị liệu thích hợp.
