Tinh thể niệu trong nước tiểu ở mèo
Tinh thể niệu là tình trạng y khoa dùng để chỉ các tinh thể trong nước tiểu. Phát hiện ra các tinh thể trong nước tiểu không đồng nghĩa với việc mắc sỏi thận hoặc các triệu chứng lâm sàng liên quan đến sỏi thận hoặc việc phát hiện ra các tinh thể nước tiểu là bằng chứng không thể phủ nhận của xu hướng hình thành nên sỏi trong thận; tuy nhiên có vài mối liên hệ giữa việc con vật có tinh thể trong nước tiểu với khả năng cao nó bị mắc sỏi thận, và các tinh thể trong nước tiểu có thể là dấu hiệu của sỏi thận. Các tinh thể chỉ hình thành trong nước tiểu và gắn kết với các chất kết tinh khác trong môi trường bị bão hòa quá mức.
Việc xác định và giải thích rõ tính chất các tinh thể trong nước tiểu là điều quan trọng để quyết định phương pháp thích hợp điều trị tình trạng này, bởi việc xuất hiện của một số tinh thể nhất định là dấu hiệu của căn bệnh tiềm ẩn nào đó. Việc đánh giá các tinh thể nước tiểu có thể hỗ trợ việc phát hiện ra các rối loạn là nguyên nhân hình thành nên sỏi ở thận, ước lượng được các thành phần khoáng chất hình thành nên các viên sỏi và đánh giá tính hiệu quả của các biện pháp y tế nhằm mục đích làm tan sỏi hoặc ngăn ngừa sự hình thành sỏi.
Các tinh thể niệu xuất hiện ở những con vật có đường tiết niệu bình thường về cả mặt giải phẫu và chức năng thường vô hại bởi chúng sẽ bị loại ra khỏi cơ thể trước khi chúng phát triển đủ lớn để cản trở các chức năng bình thường của tiết niệu. Mặc dù vậy, các tinh thể này vẫn mang nguy cơ cao gây nên sỏi thận.
Các tinh thể hình thành trong nước tiểu sau khi bị loại ra khỏi cơ thể bằng đường nước tiểu thì tầm quan trọng về mặt lâm sàng không nhiều. Các tinh thể hình thành trong ống nghiệm (ở môi trường phòng thí nghiệm) không giúp đưa ra biện pháp chữa trị nào. Các trường hợp cần phải được theo dõi thêm là trường hợp phát hiện ra tinh thể ở những con mèo không có triệu chứng bị bệnh ( bệnh không có triệu chứng);hoặc khi các kết tập tinh thể kích thước lớn (ví dụ, canxi oxalat hoặc magie amoni phosphate-MgNH4PO4) được phát hiện ở những cá thể bình thường hoặc khi phát hiện ra bất kỳ tinh thể nào trong nước tiểu vừa thải ra ngoài từ những con mèo bị chẩn đoán là mắc bệnh sỏi thận có thể giúp ích cho việc chẩn đoán, tiên lượng hoặc biện pháp điều trị.
Tinh thể canxi oxalat thường tìm thấy trong nước tiểu của giống mèo Burmese, Himalayan và Persian.
Triệu chứng
Triệu chứng duy nhất là việc phát hiện ra tinh thể trong nước tiểu vừa mới được bài xuất ra ngoài. Các triệu chứng khác là những triệu chứng có liên quan hoặc đồng thời xảy ra cùng với bệnh sỏi thận.
Nguyên nhân
- Nồng độ của các chất kết tinh trong nước tiểu (bị ảnh hưởng bởi tốc độ bài tiết nước tiểu và nồng độ nước tiểu)
- Mất cân bằng PH trong nước tiểu – nồng độ axit hoặc kiềm cần phải ở mức cân bằng
- Thiếu sự hòa tan của các chất kết tinh trong nước tiểu.
- Bài xuất các tác nhân chẩn đoán (ví dụ, chất cản quang dùng trong chụp X quang) và thuốc (như sulfonamide)
- Ảnh hưởng do từ chế độ ăn – chế độ ăn trong bệnh viện có thể khác với chế độ ăn tại nhà; thời gian thu thập mẫu( sau bữa ăn từ 8-12 giờ khi thức ăn được hấp thụ hoàn toàn khác với thời gian sau ăn) có ảnh hưởng đến các bằng chứng về tinh thể niệu
Chẩn đoán
Chụp X quang hoặc siêu âm có thể giúp phát hiện ra một số sỏi, tuy nhiên phân tích nước tiểu là công cụ chủ yếu để phân tích các tinh thể niệu.
Điều trị
Việc điều trị sẽ liên quan đến việc kiểm soát các tinh thể niệu bằng cách loại bỏ hoặc kiểm soát nguyên nhân gốc rễ hoặc các nguyên nhân tiềm ẩn có liên quan hình thành nên tinh thể niệu. Ngoài ra, giảm tối thiểu tinh thể niệu bằng cách làm tăng lượng nước tiểu, khuyến khích việc bài xuất nhiều lần và hoàn toàn lượng nước tiểu ra ngoài, thay đổi chế độ ăn và trong một số trường hợp sử dụng các loại thuốc thích hợp có thể là một phần của kế hoạch điều trị. Thay đổi nồng độ Ph cũng là một biện pháp được khuyến nghị sử dụng
Chăm sóc
Bác sỹ thú y sẽ phân tích nước tiểu của chú mèo sau khi đã tiến hành các bước điều trị ban đầu nhằm xác định xem liệu các tinh thể niệu có còn hay không bởi các tinh thể niệu tồn tại dai dẳng có thể góp phần làm hình thành và tạo nên sự phát triển của sỏi thận. Ngoài ra, tinh thể niệu mãn tính cũng làm cho các kết tập tinh thể cứng lại dẫn đến tắc nghẽn niệu
