Cường tuyến cận giáp ở chó

4355
Khuyến mãi thức ăn, phụ kiện và đồ chơi thú cưng

Mức hormone tuyến cận giáp dư thừa trong máu ở chó

Hormone tuyến cận giáp có trách nhiệm điều chỉnh nồng độ canxi và phốt pho trong máu, làm tăng nồng độ canxi trong máu bằng cách làm cho canxi được tái hấp thu từ xương. Tuyến cận giáp là các tuyến tiết tiết hormon nhỏ, nằm trên hoặc gần tuyến giáp. Trong thuật ngữ parathyroid (tuyến cận giáp) từ para- chỉ sự liền kề hoặc bên cạnh, và thyroid chỉ tuyến giáp; tuyến giáp và tuyến cận giáp nằm cạnh nhau ở cổ, gần khí quản. Cường tuyến cận giáp là một tình trạng bệnh lý liên quan đến tuyến cận giáp, trong đó tuyến cận giáp hoạt động quá mức gây ra mức hormone tuyến cận giáp cao bất thường (còn được gọi là hormone cận giáp hoặc PTH) lưu thông trong máu.

Cường tuyến cận giáp nguyên phát là một tình trạng trong đó một khối u ở tuyến cận giáp sản xuất quá nhiều hormone tuyến cận giáp, dẫn đến tăng lượng canxi trong máu (tăng canxi huyết).

Cường tuyến cận giáp thứ phát có thể là do thiếu canxi và vitamin D, và có liên quan đến suy dinh dưỡng hoặc bệnh thận kéo dài (mãn tính).

Chưa phát hiện thấy nguyên nhân di truyền ở cường tuyến cận giáp nguyên phát, nhưng mối liên quan của nó với một số giống nhất định cho thấy cơ sở di truyền có thể có trong một số trường hợp. Tăng tuyến cận giáp thứ phát có thể phát triển liên quan đến bệnh thận di truyền, nhưng bản thân nó không phải được di truyền. Chó Keeshond dường như có khuynh hướng mắc bệnh này. Ở chó, độ tuổi trung bình là mười tuổi, và dao động từ 5 đến 15 tuổi.

Triệu chứng và phân loại

  • Hầu hết những con chó bị cường tuyến cận giáp nguyên phát không có biểu hiện bị bệnh
  • Các dấu hiệu thường nhẹ và chỉ do các ảnh hưởng của nồng độ canxi trong máu cao
  • Tăng tiểu tiện
  • Khát nước nhiều
  • Chán ăn
  • Chậm chạp
  • Nôn mửa
  • Yếu
  • Sự hiện diện của sỏi trong đường tiết niệu
  • Lơ mơ và hôn mê
  • Có thể sờ thấy các tuyến cận giáp phì đại ở cổ
  • Cường tuyến cận giáp thứ phát do dinh dưỡng là do chế độ ăn có quá ít canxi và vitamin D hoặc quá nhiều phốt pho – đó là một loại suy dinh dưỡng
  • Cường tuyến cận giáp thứ phát do dinh dưỡng đôi khi có liên quan đến gãy xương và tình trạng cơ thể kém

Nguyên nhân

  • Cường tuyến cận giáp nguyên phát – khối u tuyến cận giáp tiết PTH; trong hầu hết các trường hợp, chỉ có một tuyến có khối u; các khối u ác tính ở tuyến cận giáp thường không phổ biến
  • Cường tuyến cận giáp thứ phát liên quan đến suy dinh dưỡng – thiếu canxi và vitamin D hoặc dư thừa phốt pho
  • Cường tuyến cận giáp thứ phát cũng liên quan đến bệnh thận kéo dài (mãn tính). Canxi bị mất qua thận và sự hấp thụ canxi bị giảm xuống qua đường ruột do thiếu một loại hormone được gọi là calcitriol (có tác dụng điều chỉnh nồng độ và hấp thu canxi trong ruột), được sản xuất bởi thận; cũng có thể là do tình trạng giữ phốt pho trong cơ thể
  • Cường tuyến cận giáp nguyên phát – không rõ
  • Cường tuyến cận giáp thứ phát – liên quan đến thiếu canxi/vitamin D hoặc bệnh thận kéo dài (mãn tính)

Chẩn đoán

Trước tiên, bác sĩ thú y sẽ kiểm tra xem có phải ung thư là nguyên nhân gây ra bệnh này hay không. Tuy nhiên, một số khả năng khác cũng sẽ được xem xét, chẳng hạn như suy thận và ngộ độc vitamin D, được biết là có trong một số loại thuốc diệt loài gặm nhấm. Các khả năng khác là có quá nhiều canxi trong máu. Phân tích nước tiểu sẽ cho biết mức canxi và phot pho.

Xác định canxi ion hóa trong huyết thanh thường là bình thường ở chó bệnh bị suy thận mãn tính và ở chó bệnh bị cường tuyến cận giáp nguyên phát hoặc tăng canxi huyết có liên quan đến bệnh ác tính. Nếu nghi ngờ sỏi thận, bác sĩ thú y có thể sẽ sử dụng hình ảnh X quang và siêu âm tuyến cận giáp để kiểm tra xem có khối u ở đó hay không. Nếu không tìm thấy gì khi sử dụng các kỹ thuật chẩn đoán này, bác sĩ thú y có thể cần phải sử dụng phẫu thuật để khám phá khu vực tuyến giáp và tuyến cận giáp.

Điều trị

Cường tuyến cận giáp nguyên phát thường cần được chăm sóc nội trú và phẫu thuật. Cường tuyến cận giáp thứ phát do suy dinh dưỡng hoặc bệnh thận kéo dài (mãn tính) ở những con chó bệnh không nguy cấp có thể được điều trị ngoại trú. Bác sĩ thú y có thể đề xuất các thực phẩm bổ sung canxi để ổn định nồng độ canxi trong máu và ruột. Chế độ ăn ít phốt pho cho bệnh cường tuyến cận giáp thứ phát do bệnh thận kéo dài cũng có thể được khuyến cáo. Phẫu thuật là phương pháp điều trị tốt nhất đối với cường tuyến cận giáp nguyên phát và thường rất quan trọng trong việc thiết lập chẩn đoán. Nếu phát hiện có khối u, cách giải quyết tốt nhất thường là phẫu thuật loại bỏ khối u. Các loại thuốc sẽ được kê theo chẩn đoán kết luận và kế hoạch điều trị.

Phòng ngừa

Chưa có biện pháp phòng ngừa nào đối với cường tuyến cận giáp nguyên phát; tuy nhiên, cường tuyến cận giáp thứ phát do suy dinh dưỡng sẽ được phòng ngừa bằng dinh dưỡng thích hợp.

Chăm sóc

Tình trạng mức canxi trong máu sau phẫu thuật thấp (hạ canxi huyết) tương đối phổ biến sau khi phẫu thuật cắt bỏ một hoặc nhiều tuyến cận giáp để điều trị cường tuyến cận giáp nguyên phát, đặc biệt ở chó bệnh có nồng độ canxi trước phẫu thuật lớn hơn 14 mg/ngày. Bác sĩ thú y sẽ muốn kiểm tra nồng độ canxi trong huyết thanh một hoặc hai lần mỗi ngày trong ít nhất một tuần sau khi phẫu thuật và sẽ lên kế hoạch kiểm tra định kỳ tình trạng thận cho chó của bạn.