Hội chứng Fanconi ở chó
Hội chứng Fanconi là một tập hợp các bất thường phát sinh từ khiếm khuyết trong vận chuyển nước, natri, kali, glucose, photphat, bicarbonate và các axit amin từ thận; suy giảm tái hấp thu trong tiểu quản, một quá trình trong đó chất hòa tan và nước được loại bỏ khỏi chất lỏng trong tiểu quản và vận chuyển vào máu, gây ra sự bài tiết quá mức các chất tan này trong nước tiểu.
Khoảng 75% các trường hợp được báo cáo xảy ra ở giống Basenji; ước tính tỷ lệ hiện mắc bệnh của giống Basenji ở Bắc Mỹ dao động từ 10-30%. Đây được cho là một đặc điểm di truyền của giống chó này, nhưng vẫn chưa rõ phương thức di truyền.
Vô căn (không rõ nguyên nhân) Hội chứng Fanconi đã được báo cáo xảy ra không thường xuyên ở một giống khác nhau, bao gồm chó border terrier, Norwegian elkhound, whippet, Yorkshire terrier, Labrador retriever, Shetland sheepdog và các giống chó lai. Độ tuổi được chẩn đoán bị bệnh nằm trong khoảng từ 10 tuần đến 11 năm tuổi, với hầu hết chó bị ảnh hưởng sẽ phát triển các dấu hiệu lâm sàng từ khoảng 2 đến 4 tuổi. Giới tính không ảnh hưởng đến khuynh hướng mắc bệnh.
Triệu chứng và phân loại
Các triệu chứng thường đa dạng tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của việc thiếu hụt chất hòa tan cụ thể và liệu có bị suy thận hay không.
- Đi tiểu quá nhiều (chứng đái nhiều)
- Khát nước nhiều (chứng khát nhiều)
- Biếng ăn
- Sụt cân
- Lờ phờ
- Tình trạng cơ thể kém
- Sự tăng trưởng giảm sút và bất thường (còi xương) ở những con non, đang phát triển
Nguyên nhân
- Trong hầu hết các trường hợp, đều là do di truyền, đặc biệt là ở chó Basenji
- Hội chứng Fanconi mắc phải được báo cáo xảy ra ở những con chó được điều trị bằng gentamicin (kháng sinh), streptozotocin (hóa chất dùng để điều trị ung thư) và amoxicillin (kháng sinh)
- Bệnh cũng báo cáo thứ phát từ bệnh suy tuyến cận giáp nguyên phát (tuyến cận giáp hoạt động kém)
Chẩn đoán
Bác sĩ thú y sẽ tiến hành xét nghiệm máu tổng quát, bao gồm xét nghiệm hóa học máu, xét nghiệm công thức máu đầy đủ, và phân tích nước tiểu để kiểm tra mức natri, kali, glucose, photphat, bicarbonate, và các axit amin. Một phân tích khí máu cũng có thể sẽ được sử dụng để xác định xem thận có hoạt động bình thường về mặt hấp thu hay không. Bạn sẽ cần phải cung cấp bệnh sử toàn diện của thú cưng và sự khởi phát các triệu chứng.
Phòng ngừa
Tránh các loại thuốc có độc tính với thận (độc hại đối với thận), hoặc có thể gây ra hội chứng Fanconi (xem nguyên nhân).
Điều trị
Ngưng sử dụng bất kỳ loại thuốc nào có thể gây ra hội chứng Fanconi mắc phải hoặc điều trị tình trạng nhiễm độc cụ thể. Không có phương pháp điều trị nào để chữa khỏi các khiếm khuyết trong vận chuyển các chất ở những con chó mắc bệnh di truyền hoặc vô căn. Vì số lượng và mức độ nghiêm trọng của các khiếm khuyết trong vận chuyển thường rất đa dạng giữa động vật và phương pháp điều trị tình trạng thiếu kali, quá nhiều axit trong thận, suy thận hoặc còi xương đối với mỗi động vật sẽ không giống nhau. Những con chó con, đang phát triển có thể cần bổ sung vitamin D hoặc bổ sung canxi và phốt pho.
Chăm sóc
Bác sĩ thú y sẽ cần theo dõi hóa sinh huyết thanh của chó trong khoảng thời gian từ 10 đến 14 ngày để đánh giá hiệu quả của việc điều trị và bất kỳ thay đổi nào trong các thông số. Bởi vì liệu pháp bicarbonate có thể làm trầm trọng thêm tình trạng mất kali thận, bác sĩ sẽ thường xuyên theo dõi nồng độ kali huyết thanh; ngay khi ổn định, thành phần hóa học huyết thanh có thể được kiểm tra trong khoảng hai đến bốn tháng. Thời gian phát triển bệnh thường đa dạng. Một số con chó sẽ vẫn ổn định trong nhiều năm, trong khi những con khác sẽ nhanh chóng bị suy thận tiến triển trong một vài tháng. Khi căn bệnh này gây tử vong, nguyên nhân tử vong thường là suy thận cấp tính, thường là do nhiễm toan chuyển hóa nặng. Một số con chó (18 phần trăm số chó trong một nghiên cứu) phát triển tình trạng co giật hoặc rối loạn chức năng thần kinh khác (vụng về, mất trí nhớ, hoặc mù trung tâm) vài năm sau khi được chẩn đoán. Nguyên nhân của những triệu chứng này vẫn chưa được làm rõ.
